Vietstock - Đối sách với chiến tranh thương mại: Quan trọng là “Ta thoát Ta”
Sáng ngày 23/11, tại hội thảo Chiến tranh thương mại, các chuyên gia kinh tế đã có những phân tích, nhận định khá cụ thể về những tác động của cuộc chiến này lên nền kinh tế nói chung cũng như các doanh nghiệp nói riêng.
|
“Chính sách quan trọng chính là 'ta thoát ta', trước đây mình lệ thuộc, còn bây giờ mình phải tự cường, lựa chọn cách phát triển. Dựa trên kinh nghiệm các nước châu Á là lựa chọn “thoát Á” và chọn thị trường Mỹ, nghĩa lựa chọn đối tác và thị trường theo xu thế”
|
Xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc tiếp tục leo thang căng thẳng và chưa cho thấy các dấu hiệu nhượng bộ của các bên. Trong hơn 3 tháng qua, hai bên đã liên tiếp triển khai 3 gói áp thuế vào hàng hóa nhập khẩu của nhau và nâng quy mô áp thuế của các bên lên tới 360 tỷ USD với mức áp thuế bổ sung từ 5-25%. Mỹ còn tuyên bố sẽ tiếp tục gia tăng mức độ áp thuế lên 25% vào ngày 01/01/2019 đối với nhóm hàng hóa trị giá 200 tỷ USD đã bị áp thuế 10% vào ngày 24/09/2018 và xem xét mở rộng áp thuế lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, nếu Trung Quốc không thực hiện các yêu cầu của Mỹ.
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, đến thời điểm hiện tại, với quy mô áp thuế với lượng hàng hóa trị giá 50 tỷ USD của mỗi nước thì tác động tới Việt Nam là tương đối nhỏ do phạm vi các biện pháp hiện còn hạn chế, diện mặt hàng chịu tác động chưa nhiều. Trong tương lai gần, nếu trường hợp chiến tranh thương mại leo thang, phạm vi thuế quan mở rộng ra toàn bộ kim ngạch song phương giữa Trung Quốc và Mỹ thì tác động tới nền kinh tế Việt Nam trở nên khá lớn, nhưng theo hướng có lợi cho Việt Nam nhiều hơn bởi nước ta có thể thay thế một phần đáng kể lưu lượng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ.
Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Đình Thiên cho rằng Việt Nam vẫn nên tiên lượng các tình huống xấu nhất. Đó là về dài hạn, tác động tới kinh tế Việt Nam có thể rất đáng kể và theo hướng tiêu cực nhiều hơn lợi ích thu được do cuộc chiến thương mại tác động tới đầu tư khiến lòng tin của nhà đầu tư bị suy giảm, dòng vốn rút chạy khỏi các thị trường mới nổi - trong đó có Việt Nam, chuỗi cung ứng toàn cầu bị xáo trộn sâu, môi trường đầu tư và thương mại toàn cầu trở nên bất định hơn…
Chiến tranh thương mại cũng có tác động tới vấn đề tỷ giá, ông Thiên cho rằng tỷ giá của Việt Nam phải căn cứ vào tương quan của đồng USD chứ không phải Nhân dân tệ. “Tỷ giá không thể không điều chỉnh, mà điều chỉnh theo dao động để giữ mức cân bằng của mình, không theo mức phá giá”. Ông cũng nhận định tỷ giá VND/USD biến động khoảng 2-3%. Còn với Trung Quốc, ông Thiên cho rằng nước này không thể phá giá mạnh thêm Nhân dân tệ vì sẽ ảnh hưởng đến nhiều vấn đề.
Khi được hỏi về việc nhóm tư vấn kinh tế sắp tới có đề xuất tư vấn những chính sách gì cho Thủ tướng trong bối cảnh này, ông Thiên cho rằng: “Chính sách quan trọng chính là ta thoát ta, trước đây mình lệ thuộc, còn bây giờ mình phải tự cường, lựa chọn cách phát triển. Dựa trên kinh nghiệm các nước châu Á là lựa chọn “thoát Á” và chọn thị trường Mỹ, nghĩa lựa chọn đối tác và thị trường theo xu thế” – ông Thiên phân tích.
Còn bà Nguyễn Thị Thu Giang – Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập, VCCI Việt Nam, phân tích “trông vậy mà không phải vậy” tức không chỉ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, Mỹ còn “đánh” cả các nước khác nhằm tập trung vào giải quyết vấn đề thâm hụt thương mại và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Vì thế, động thái của Mỹ cho vấn đề này là rút khỏi các cam kết tự do hóa thương mại (TPP, NAFTA, KORUS), rồi tiến hành điều tra tình hình thương mại, và gần đây nhất là áp các loại thuế.
Từ đó, bà Trang cho rằng các doanh nghiệp Việt sẽ bị cạnh tranh nhiều hơn ở các thị trường khác khi Trung Quốc giảm bán hàng vào thị trường Mỹ và chuyển hướng sang các thị trường khác. Đồng thời, cạnh tranh ở thị trường trong nước cũng sẽ ngày càng căng thẳng hơn do hàng hóa Trung Quốc có khả năng cao sẽ đổ bộ mạnh vào Việt Nam. Chưa kể hàng hóa xuất sang Trung Quốc của doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chính hàng hóa nội địa sẽ nhiều hơn.
Về dịch chuyển dòng vốn, bà Trang nhận định Việt Nam cũng sẽ chịu nguy cơ “chuyển dịch giả mạo”, “gian lận thương mại”, do Trung Quốc “mượn” thị trường để tránh thuế.
Trong bối cảnh chiến tranh thương mại chưa kết thúc, bà Trang cũng cho rằng doanh nghiệp nên theo dõi tình hình để có ứng xử kịp thời với từng biến động. Đồng thời, doanh nghiệp cũng nên tìm hiểu rõ cơ hội đầu tư ở đâu, dành cho mặt hàng nào, biên độ với cơ hội ra sao. Từ đó, doanh nghiệp phải sẵn sàng hành động, chớp cơ hội như tìm hiểu khách hàng của các sản phẩm bị áp thuế là ai để tiếp cận chào hàng và chuẩn bị năng lực đáp ứng.
Theo bà Trang, một điều quan trọng doanh nghiệp cần lưu ý là “dĩ bất biến ứng vạn biến”, nghĩa là củng cổ những cái cố định như năng lực cạnh tranh, năng lực sáng tạo, năng lực kết nối để có thể thắng được những biến động lớn xung quanh, trong trường hợp này là chiến tranh thương mại.
Trong khi đó, ông Thiên cho rằng đây là cơ hội để các doanh nghiệp thay đổi cách phát triển, cũng như chiến lược mới để thu hút đầu tư, trong đó có vô số đầu tư của Trung Quốc. “Đây là thời điểm của những tài năng để tận dụng cơ hội chiến tranh thương mại, biết chọn đối tác, thị trường phù hợp để tiến lên” – ông Thiên khẳng định.
Minh An
