Người Mỹ “đặt cược” lớn chưa từng có vào chứng khoán
Investing.com - Trong bối cảnh thời hạn chốt thỏa thuận thương mại với Trung Quốc đang cận kề, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ đối diện sức ép lớn từ chính ngành nông nghiệp chủ lực: Bắc Kinh đã ngừng mua đậu tương Mỹ từ tháng 5, chuyển sang đặt hàng khổng lồ từ Brazil và Argentina, khiến nông dân Mỹ – vốn phụ thuộc mạnh vào thị trường Trung Quốc – rơi vào thế bị động.
Động thái này gợi lại kịch bản thời kỳ Trump đầu tiên, khi xuất khẩu đậu tương Mỹ sang Trung Quốc rơi từ 14 tỷ USD năm 2016 xuống còn 3,1 tỷ USD năm 2018. Hiện nay, với thuế trả đũa 20%, xuất khẩu nông sản Mỹ sang Trung Quốc trong 7 tháng đầu năm 2025 đã giảm hơn 50% so với cùng kỳ.
Giới quan sát nhận định, Bắc Kinh không chỉ phản ứng với thuế quan Mỹ mà còn muốn gây sức ép chính trị trước bầu cử giữa kỳ 2026. Các bang Trung Tây – Illinois, Iowa, Minnesota, Nebraska, Indiana – vừa là trung tâm sản xuất đậu tương vừa là thành trì chính trị của đảng Cộng hòa. Sự mất mát ở thị trường Trung Quốc khiến nông dân ở đây nổi giận, nhiều nhóm vận động hành lang vốn ủng hộ ông Trump cũng chuyển sang chỉ trích chính sách thương mại của ông.
Chính quyền Trump tuyên bố sẽ hỗ trợ tài chính từ nguồn thuế quan để bù đắp thiệt hại, song việc giải ngân khó có thể kịp thời cứu mùa vụ năm nay. Trong khi đó, Bắc Kinh thẳng thừng cho rằng nông dân Mỹ nên “trách thuế quan của ông Trump thay vì Trung Quốc”.
Về dài hạn, viễn cảnh càng ảm đạm khi Trung Quốc chủ động đa dạng hóa nguồn cung từ Nam Mỹ, đồng thời thúc đẩy tự cường lương thực. Một khi chuỗi cung ứng được tái cấu trúc, khả năng Mỹ lấy lại thị phần lớn ở Trung Quốc trở nên mong manh.
Đáng chú ý, căng thẳng này còn lồng ghép yếu tố địa chính trị. Trong khi Washington áp thuế nặng lên hàng hóa Brazil, Trung Quốc lại đẩy mạnh đầu tư, mở rộng tín dụng và ký thêm loạt hiệp định thương mại tự do tại khu vực Mỹ Latin.
Giới phân tích cho rằng chính sách thương mại cứng rắn của Mỹ vô tình tạo cơ hội để Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng và giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.