Sau nhiều năm dự đoán và đầu cơ vô tận, đợt chào bán công khai lần đầu (IPO) được mong đợi nhất năm nay cuối cùng cũng được khởi động. Với việc công bố tài liệu S-1 của Uber vào thứ Sáu tuần trước, công ty thuê xe có trụ sở tại San Francisco dự kiến sẽ bắt đầu giao dịch vào tháng tới. Công ty này được đánh giá là một trong những IPO lớn nhất trong những năm gần đây.
Trong vài năm qua, Uber (NYSE: UBER) đã nâng cao thị phần trong mảng vận tải thông thường, bằng cách cho phép bất kỳ cá nhân có thể trở thành tài xế taxi chỉ bằng cách đăng ký với trang web và/hoặc ứng dụng của công ty. Uber đã trở nên phổ biến với người dùng, đối với cả tài xế và hành khách. Công ty này thực sự thu hút Thung lũng Silicon, từ đó nhận được hàng tỷ USD tiền đầu tư.
Theo Reuters, Uber đang muốn gọi vốn khoảng 10 tỷ USD qua IPO. Khi đó, công ty sẽ có cuộc gọi vốn IPO lớn thứ 7 từ trước đến nay trên nước Mỹ. Nếu tất cả theo kế hoạch, Uber sẽ có trị giá khoảng 100 tỷ USD - mức vốn hoá thị trường chưa từng thấy kể từ khi Alibaba's (NYSE:BABA) ra mắt hồi năm 2014.
Chỉ số chính
Qua tài liệu S-1 của Uber dài hơn 200 trang, không có nhiều thông tin về các chỉ số chính của công ty. Đối với số liệu quan trọng như “số lượng người dùng", Uber đưa ra cái gọi là số lượng người sử dụng nền tảng thường xuyên theo tháng, gọi là MAPC.
Trong Q4/2018, số liệu người dùng hàng tháng tăng 35%, từ 68 triệu lên 91 triệu. Tuy nhiên, trong quý vừa qua, tăng trưởng MAPC của Uber khá ổn định, tăng 51%. Tất nhiên, điều đó là không công bằng khi kỳ vọng họ tiếp tục tăng trưởng 50% theo năm, nếu Uber có thể tiếp tục tăng ít nhất 30% theo năm, thì nhà đầu tư cũng đã quá hài lòng với điều đó.
Vấn đề với số liệu này là do Uber đang vận hành tại 63 quốc gia, không có chỉ báo nào về tỷ lệ tại Mỹ so với thị trường nước ngoài. Lượng người dùng tại Mỹ quan trọng đối với lợi nhuận của công ty do một cuốc xe ở Mỹ có lời hơn nhiều lần so với ở Ấn Độ, trường hợp ví dụ.
Điều này đúng với một chỉ số khác: số chuyến đi.
Trong Q4/2018, số lượng khách hàng của Uber đã hoàn thành 1,5 tỷ chuyến đi, tăng từ mức 1,08 triệu chuyến trong Q4/2017, tương đương với mức 37%. Nhưng dữ liệu Uber cung cấp về số chuyến đi hàng tháng trên MAPC cũng khá khó hiểu.
Sau nhiều năm tăng số chuyến đi từ mỗi khách hàng, Uber dường như đã tối đa được chỉ số này:
Nhưng dữ liệu này vẫn khá kỳ quặc. Uber định nghĩa một chuyến đi khá rộng - bao gồm cả một chuyến đi Uber thực tế, dịch vụ cho thuê xe tay ga, thậm chí là giao hàng từ Uber Eats. Hoạt động tổng hợp từ cả ba phân khúc của Uber ảnh hưởng đến việc phân tích một cách đầy đủ và chính xác về tiềm năng tăng trưởng của Uber. Như có thể thấy bên dưới, không phải tất cả các phân khúc của công ty đều như nhau.
Các mảng kinh doanh và doanh thu
Uber hoạt động trong 3 mảng chính: Chia sẻ chuyến đi, gồm xe ô tô, xe máy, thuyền và thậm chí là máy bay, Uber Eats và các dịch vụ khác, bao gồm việc cho thuê phương tiện hoặc dịch vụ giao hàng mà họ đang thử nghiệm hiện nay. Trong đó, chia sẻ chuyến đi và Uber Eats chiếm khoảng 95% doanh thu của Uber.
Không có gì ngạc nhiên, chia sẻ chuyến đi là mảng kinh doanh lớn nhất. Trong năm 2018, doanh thu mảng này là 9,1 tỷ USD, chiếm 81% tổng doanh thu. Mảng này tăng 33% so với năm ngoái, khi doanh thu đạt 6,8 tỷ USD. Uber Eats có số liệu đáng nể hơn, doanh thu tăng từ 587 triệu USD lên 1,4 tỷ USD, tăng 149% một cách ấn tượng.
Trong năm 2018, tổng doanh thu của Uber là 11,2 tỷ USD, tăng 42% so với mức 7,9 tỷ USD trong năm 2017. Năm ngoái, tăng trưởng doanh thu giảm đáng kể, sau khi tăng 106% trong năm 2017, tăng từ 3,8 tỷ USD lên 7,9 tỷ USD.
Mặc dù tăng trưởng doanh thu chậm lại, Uber vẫn khá ổn định, nhưng doanh thu không tạo ra tăng trưởng lợi nhuận. Uber vẫn đang chi tiêu rất nhiều tiền.
Đối thủ trong mảng chia sẻ chuyến đi Lyft (NASDAQ:LYFT) như chúng tôi có phân tích vào tháng trước, trong đợt IPO của công ty này, đã lỗ 688 triệu USD năm 2017 và 911 triệu USD năm 2018. Số liệu đó vẫn nhỏ so với khoản lỗ khổng lồ của Uber là 4 tỷ USD năm 2017 và 3 tỷ USD năm 2018.
Tất nhiên, đáng chú ý rằng đối với Uber, tỷ lệ lỗ ròng/doanh thu đã giảm từ 51% xuống 26% trong năm 2018. Tuy nhiên, rõ ràng, Uber đang ở trong tình thế không mấy khả quan:
“Chúng tôi cho rằng chi phí vận hành sẽ tăng đáng kể trong tương lai gần, và chúng tôi tạm thời chưa có lời".
Lời kết
Không may cho Uber, IPO gần đây của Lyft khá tốt. Lyft bắt đầu giao dịch vào cuối tháng 3 trên NASDAQ, bắt đầu ở ngưỡng $87, và giảm hơn 35% xuống mức hiện tại là $56,11 - theo giá đóng cửa ngày hôm qua. Nhà đầu dư dường như không quá lạc quan đối với Lyft, tín hiệu không tốt cho việc niêm yết của Uber.
Tuy nhiên Uber có lợi thế hơn Lyft ở chỗ, Lyft chỉ hoạt động ở 2 quốc gia. Sự hiện diện rộng khắp trên toàn cầu của Uber bao gồm việc vận hành ở khắp Châu Âu, Nga, Châu Á và Trung Đông. Chỉ tháng trước, công ty đã mua Careem, một công ty Trung Đông trị giá 3,1 tỷ USD. Mảng dịch vụ giao thức ăn của Uber tăng trưởng mạnh trong năm 2018, tạo ra sự đa dạng hoá trong doanh thu.
Đồng thời, doanh thu của Uber cao gấp 5 lần so với Lyft, khoản lỗ nhỏ hơn tương đối theo tỷ lệ. Do đó, công ty đang ở vị thế tốt hơn Lyft.
Nhưng giá trị của Lyft hiện là 17 tỷ USD, và đang giảm, Uber sẽ được định giá bao nhiêu? Nếu như tính toán, 100 tỷ USD dường như là quá cao để có một khởi đầu thuận lợi.
Tuy nhiên, trên thị trường chứng khoán, doanh nghiệp tăng trưởng cao luôn luôn có ưu đãi. Nhà đầu tư thường không thoả mãn khi tăng trưởng bắt đầu chậm lại, và ngày càng lỗ nhiều hơn. Đối với Uber, công ty có cả 2 tín hiệu này.