Doanh thu 11.700 tỷ, một doanh nghiệp thép vẫn bị nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục

Sau kiểm toán, công ty thép này vừa báo lỗ sau thuế năm 2022 giảm về dưới mức 9 tỷ đồng. CTCP Gang thép Thái Nguyên - Tisco (Mã TIS (HN:TIS) - UPCoM) công bố báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2022 với doanh thu không đổi (gần 11.700 tỷ đồng) - giảm 1.170 tỷ so với năm trước đó; lỗ sau thuế được điều chỉnh giảm 0,5 tỷ đồng về còn 8,9 tỷ (so với mức lỗ 9,5 tỷ tại báo cáo tự lập). Đây cũng là quý lỗ đầu tiên của công ty kể từ mức lỗ 78,9 tỷ đồng trong năm 2014.

Được biết năm 2022, TIS lên kế hoạch doanh thu 20.105 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 110 tỷ đồng. Như vậy, thực tế công ty chỉ hoàn thành 58% mục tiêu doanh thu và cách rất xa kế hoạch lợi nhuận.

Tính đến ngày 31/12/2022, tổng tài sản của Tisco ở mức 10.184 tỷ đồng trong đó gần 6.275 tỷ đồng là chi phí xây dựng cơ bản dở dang thuộc dự án cải tạo Gang thép giai đoạn 2; hàng tồn kho tăng 22,4% so với đầu năm lên mức 1.766 tỷ đồng (trích lập dự phòng giảm giá 6 tỷ).

Tổng nợ phải trả của Tisco ở mức 8.227 tỷ đồng (gấp hơn 4 lần vốn chủ sở hữu - chỉ 1.954 tỷ) trong đó nợ vay tài chính ở mức 4.602 tỷ đồng.

Đáng nói, tại báo cáo tài chính kiểm toán 2022 vừa công bố, Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC cũng đã nêu cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ trong đó:

- Dự án mở rộng Gang thép giai đoạn 2 được triển khai từ năm 2007 và đã kéo dài hơn so với dự kiến ban đầu (hiện vẫn chưa hoàn thành). Hiện tại, Chính phủ và các cơ quan có liên quan đang trong quá trình xử lý các sai phạm, tin các giải pháp tháo gỡ khó khăn để hoàn thành dự án. Do vậy, chúng tôi không thể xác định được ảnh hưởng của các vấn đề này đến:

+ Giá trị các khoản mục “Trả trước cho người bán”, “Chi phí xây dựng cơ bản dở dang”, “Phải trả cho nhà cung cấp” có liên quan đến Dự án (lần lượt là 4,6 tỷ, 6.275 tỷ và 534,5 tỷ đồng) cũng như các chỉ tiêu khác có liên quan được trình bày trên báo cáo tài chính.

Thuyết minh số 10 về "Chi phí xây dựng cơ bản" của Tisco tại BCTC kiểm toán 2022

+ Giá trị chi phí lãi vay được vốn hóa vào dự án (thuyết minh số 10) kể từ thời điểm dự án chậm tiến độ.

+ Tổn thất có thể có liên quan đến dự án cũng như ảnh hưởng của vấn đề này đến các chỉ tiêu khác có liên quan được trình bày trên báo cáo tài chính.

- Tiscoy được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với một số mà tại khu vực huyện Đại Từ và huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên với tổng số tiền 65,26 tỷ đồng.

Tuy nhiên, công ty chưa thực hiện điều chính Báo cáo tài chính theo số tiền được phê duyệt do chưa xác định được số tiền phải diều chỉnh tương ứng cho từng khu vực. Do vậy, kiểm toán không thể xác định được ảnh hưởng của vấn đề này đến chỉ tiêu "Dự phòng phải trả dài hạn" và các chỉ tiêu khác có liên quan được trình bày trên Báo cáo tài chính của công ty.

Kiểm toán cũng nêu vấn đề cần nhấn mạnh:

- Tại thời điểm 31/12/2022, nợ phải trả của Tisco vượt 4,21 lần vốn chủ sở hữu; nợ ngắn hạn (5.818 tỷ) đã vượt quá tài sản ngắn hạn gần 3.416 tỷ đồng; một số khoản nợ gốc và lãi vay phải trả ngân hàng liên quan đến Dự án mở rộng Gang thép giai đoạn 2 đã quá hạn thanh toán.

Thuyết minh nợ vay tài chính của TIS tại BCTC kiểm toán 2022

"Bên cạnh đó, lợi nhuận hoạt động sản xuất kinh doanh sụt giảm mạnh, dòng tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh bị âm. Những sự kiện này, cùng với các vấn đề được nêu ở Thuyết minh số 1 cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của công ty. Báo cáo tài chính hợp nhất vẫn được trình bày trên cơ sở giả định về khả năng hoạt động liên tục", kiểm toán nhấn mạnh.

... "Ngoài ra, CTCP Khai thác và Chế biến Khoáng sản Thái Trung (công ty con) được thành lập từ năm 2011, đang trong giai đoạn đầu tư với hoạt động kinh doanh chính là thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản.

Tuy nhiên từ năm 2014 đến nay, công ty tạm dừng hoạt động để hoàn thiện thủ tục xin giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định của pháp luật. Do đó, số liệu của CTCP Khai thác và Chế biến Khoáng sản Thái Trung đang dùng để hợp nhất là số liệu của Bảng cân đối kế toán trong báo của tài chính cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2014, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ không được hợp nhất do không có số liệu tương ứng".

Trước Tisco, CTCP Thép tấm lá Thống Nhất (Mã TNS - UPCoM) cũng đã bị tổ chức kiểm toán từ chối cho ý kiến đối với báo cáo tài chính năm 2022 đồng thời nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của công ty.

Năm 2022, TNS ghi nhận doanh thu 624 tỷ đồng - giảm 60% so với năm 2021; lãi sau thuế đạt 263 triệu đồng - 99% YoY. Dù vậy, lỗ lũy kế của công ty vẫn ở mức 164,7 tỷ đồng.

Diễn biến giá cổ phiếu TIS

Trên thị trường chứng khoán, sau nhịp hồi đến cuối tháng 12/2022, cổ phiếu TIS điều chỉnh trở lại từ đầu năm 2023 đến nay và kết phiên 24/3/2023 giao dịch tại mức 4.600 đồng. Thanh khoản trung bình 10 phiên gần nhất chỉ gần 8.500 đơn vị/phiên.

Thu 23.187 tỷ trong năm 2022, một cổ phiếu thép đầu ngành vừa bị HOSE cắt margin