Vietstock - Hơn ngàn cổ phiếu, biết chọn mã nào?
Việc của nhà đầu tư không phải đi phân tích lần lượt 1,000 mã trên sàn chứng khoán mà là tỉnh táo lựa chọn các tiêu chí để lọc ra các cổ phiếu “tốt”, nhiều tiềm năng tăng giá, sau đó tìm kiếm cơ hội đầu tư vào chúng.
Vài ngày sau khi thị trường chứng khoán Việt Nam vượt đỉnh lịch sử 11 năm, có nhà đầu tư cá nhân đăng đàn một diễn đàn chứng khoán hỏi:
- Thị trường vượt đỉnh, có ai tài khoản “đỏ” (giảm) như mình không?
Ngay lập tức, một nhà đầu tư cá nhân khác vào bình luận:
- Hôm trước, thị trường “xanh” (tăng) thì tài khoản của mình “đỏ”, hôm nay thị trường “đỏ” nhưng tài khoản của mình hết “đỏ” rồi, vì các cổ phiếu chuyển sang… “làm vệ sinh lau sàn” (trên bảng giá cổ phiếu, giá sàn có màu xanh dương).
Thế mới biết, chọn cổ phiếu để đầu tư có lợi nhuận chưa bao giờ là việc dễ dàng. Có giai đoạn, thị trường tăng điểm 20-30% mà tài khoản của nhà đầu tư chẳng tăng được chút nào, vì cổ phiếu họ mua đâu có tăng… Nhà đầu tư chỉ có thể kiếm được tiền nếu mua các mã cổ phiếu tăng giá và nắm giữ được chúng mà thôi.
Các cổ phiếu tăng giá luôn có những đặc điểm giống nhau. Vì vậy, người ta đã nghĩ ra các phương pháp và trường phái đầu tư như đầu tư giá trị và đầu tư tăng trưởng, đây cũng là hai phương pháp đầu tư tiêu biểu được các nhà đầu tư lựa chọn.
Việc của nhà đầu tư không phải đi phân tích lần lượt 1,000 mã trên sàn chứng khoán mà là tỉnh táo lựa chọn các tiêu chí để lọc ra các cổ phiếu “tốt”, nhiều tiềm năng tăng giá, sau đó tìm kiếm cơ hội đầu tư vào chúng.
Lọc cổ phiếu theo phương pháp đầu tư giá trị
Phương pháp đầu tư giá trị là phương pháp tìm kiếm các cổ phiếu đang được thị trường định giá thấp hơn giá trị thật của chúng, mua và nắm giữ đến khi giá thị trường bằng hoặc cao hơn giá trị nội tại của cổ phiếu thì bán ra và kiếm lời từ khoảng chênh lệch này.
Có thể lấy ví dụ đơn giản như: Cổ phiếu X được các nhà đầu tư định giá 100 đồng nhưng giá thị trường của cổ phiếu chỉ đang là 20 đồng. Do vậy, họ tiến hành mua cổ phiếu và sau đó 3 năm, giá thị trường của cổ phiếu tăng lên 105 đồng, họ bán ra và thu lời 85 đồng/cp.
Đầu tư giá trị đòi hỏi nhà đầu tư quan tâm sâu sắc đến doanh nghiệp. Nhưng trước khi tiến hành định giá cổ phiếu cũng như đánh giá toàn bộ hoạt động kinh doanh và quản trị của doanh nghiệp, nhà đầu tư cần có tiêu chí lọc cổ phiếu giá trị và lọc ra danh sách các cổ phiếu này.
Tiêu chí để lọc cổ phiếu giá trị
Các yếu tố quan trọng để xem xét cổ phiếu có phải giá trị hay không có: sự tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận đều đặn hàng năm; hiệu quả hoạt động cao, được định lượng bằng lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE). Để có được hiệu quả sử dụng tài sản tốt, công ty phải có ROE ổn định hoặc tăng trưởng đều đặn, cao hơn so với ROE trung bình 5 năm của chính công ty đó và của ngành. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần nhìn vào quản lý chi phí và các khoản thu, tăng trưởng lợi nhuận tương lai. Với tốc độ tăng trưởng 10%/năm, giá cổ phiếu sẽ tăng gấp đôi trong 7 năm.
Lọc cổ phiếu theo phương pháp đầu tư tăng trưởng
Trong khi đó, đầu tư tăng trưởng là chiến lược đầu tư tập trung vào sự tăng trưởng vốn của nhà đầu tư. Những người theo phương pháp đầu tư tăng trưởng thường đầu tư vào cổ phiếu tăng trưởng hoặc các công ty có thu nhập được dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ trên mức trung bình so với các ngành công nghiệp của nó hoặc toàn bộ thị trường.
Phương pháp đầu tư tăng trưởng đã được chia sẻ trong cuốn Cổ phiếu thường lợi nhuận phi thường xuất bản năm 1958 của Philip Fisher. Nhà đầu tư nổi tiếng Warren Buffet sau khi gặp Fisher đã nâng tầm để trở thành nhà đầu tư vĩ đại như hôm nay khi kết hợp hài hòa phương pháp đầu tư giá trị của nhà đầu tư huyền thoại Benjamin Graham và đầu tư tăng trưởng.
Một nhà đầu tư tăng trưởng không thể không nhắc tới nữa là William O’Neil với phương pháp đầu tư được ông viết trong cuốn Làm giàu qua chứng khoán. Quan điểm về việc đầu tư tăng trưởng được O’Neil trình bày trong câu nói sau: “Trong sự nghiệp đầu tư của mình, tôi đã gặp hàng ngàn nhà đầu tư. Nhưng tôi chưa hề biết tới một nhà đầu tư không chuyên nghiệp nào có kết quả đầu tư nổi bật, lại sử dụng phương pháp đầu tư giá trị. Tôi biết phải có một vài con người ngoại lệ, nhưng tôi chưa gặp họ bao giờ. Tuy nhiên, tôi lại biết hàng tá nhà đầu tư tăng trưởng mà kết quả kinh doanh thực sự đáng khâm phục, những người trung bình mỗi năm có tỷ lệ lợi nhuận từ 25-50%, thậm chí còn nhiều hơn thế nữa”.
Tiêu chí lọc cổ phiếu tăng trưởng
Kiếm tiền từ những cổ phiếu tốt nhất: giá trị và tăng trưởng
Các nhà đầu tư giá trị thường tìm mua cổ phiếu tại mức giá thấp hơn giá trị thực của chúng và chờ thị trường thừa nhận giá trị cổ phiếu của họ để cổ phiếu tăng giá. Điều này thường mất một khoảng thời gian khá dài và đôi khi không bao giờ xảy ra.
Không như các nhà đầu tư giá trị, nhà đầu tư tăng trưởng thường mua cổ phiếu với mức giá được cho hợp lý và niềm tin rằng công ty sẽ phát triển, giá cổ phiếu sẽ vượt qua mức giá hiện tại. Phương pháp đầu tư tăng trưởng mang lại lợi nhuận chưa từng có cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, phương pháp này cũng đi kèm những rủi ro đáng kể và không phải dành cho mọi người.
Vì vậy, cách tốt nhất để xác định cổ phiếu tăng trưởng là đối chiếu nó với cổ phiếu giá trị. Các nhà đầu tư tăng trưởng tập trung vào tiềm năng của các công ty trong tương lai, với ít nhiều sự nhấn mạnh về giá hiện tại của cổ phiếu.
Một số lưu ý
Trong thực tế đầu tư, không có công thức tuyệt đối để đánh giá tiềm năng tăng trưởng của công ty cũng như cổ phiếu. Mỗi phương pháp lọc cổ phiếu đều yêu cầu một số phân tích và nhận định mang tính cá nhân.
Một số tiêu chí như vốn hóa, tổng nợ/VCSH, P/E, nhà đầu tư có thể bỏ qua khi lọc cổ phiếu. Về vốn hóa, điều cần lưu ý là các công ty vốn hóa nhỏ có rủi ro bị làm giá cao hơn các công ty vốn hóa lớn. Về P/E, tỷ số P/E của cổ phiếu tăng trưởng thường cao hơn những loại cổ phiếu khác vì nó có báo cáo tài chính tốt hơn nhiều so với các công ty khác.
Sau khi lọc cổ phiếu, nhà đầu tư cần tiến hành định giá cổ phiếu (giá trị + tăng trưởng), chọn thời điểm mua bán hợp lý. Nhiều người dùng phân tích kỹ thuật để chọn điểm mua và bán. Ngoài ra, nhà đầu tư cần chú ý không có loại cổ phiếu tăng trưởng nào là cổ phiếu tăng trưởng vĩnh cửu. Qua thời gian, các cổ phiếu tăng trưởng sẽ phát triển chậm dần và sau đó là bão hòa. Khi chọn đúng mã cổ phiếu thì thời gian nắm giữ không quá 4 kỳ ra báo cáo hàng quý, với những thay đổi thất thường với bản chất của thị trường chứng khoán.
Minh Liêu
