Doanh nghiệp cần bắt đầu từ đâu để thực hành ESG?

Vietstock - Doanh nghiệp cần bắt đầu từ đâu để thực hành ESG?

Trong mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam và thế giới, doanh nghiệp cần thực hành ESG xuất phát từ chính nhu cầu nội tại. Việc tích hợp AI sẽ mang lại tư duy mới, mọi hành động phải dựa trên dữ liệu, sự minh bạch và nhất quán. Đây chính là cơ hội để nắm bắt lợi thế của người tiên phong, giúp doanh nghiệp không chỉ giữ vững thị trường trong bối cảnh khó khăn, mà còn vươn xa hơn nữa. 

Tại hội thảo "Thực thi ESG bằng AI, doanh nghiệp cần làm gì?" chiều ngày 14/08, các diễn giả cùng nhau phân tích và thảo luận sâu về nhiều chủ đề thiết thực, xoay quanh mối liên hệ giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và ESG trong bối cảnh doanh nghiệp Việt Nam đang nỗ lực chuyển mình theo hướng phát triển bền vững.

Trí tuệ nhân tạo được TPHCM xác định là động lực đột phá

Ông Lê Thanh Minh - Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM cho biết trong năm 2025, TPHCM đã tổ chức nhiều sự kiện liên quan AI, như: Ngày chuyển đổi số quốc gia 2025, AI Challenge và AI.Star 2025, thu hút hàng trăm nhóm nghiên cứu, doanh nghiệp trong và ngoài nước; tạo cơ hội cho các ý tưởng đổi mới, sáng tạo được giới thiệu và kết nối đầu tư.

Theo ông Minh, trí tuệ nhân tạo được TPHCM xác định là động lực đột phá thực hiện tầm nhìn trở thành trung tâm kinh tế tri thức, đổi mới, sáng tạo, phát triển bền vững hàng đầu khu vực. Sứ mệnh của TPHCM là xây dựng hệ sinh thái AI mạnh mẽ, gắn kết giữa Nhà nước với doanh nghiệp, cộng đồng.

Về hạ tầng và nền tảng AI, Sở Khoa học và Công nghệ đã hoàn thiện phương án phát triển hạ tầng tính toán hiệu năng cao. TPHCM đang từng bước hoàn thiện kho dữ liệu dùng chung đã được thiết kế theo chuẩn mở.

Bên cạnh đó, TPHCM cũng đang đào tạo và phát triển nhân lực. Trong đó, phát triển nhân lực là yếu tố quyết định thành công của chiến lược AI. Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình đào tạo.

Cụ thể, TPHCM mở 4 lớp bồi dưỡng AI cho gần 500 cán bộ, công chức; mở 4 lớp AI thí điểm cho 203 học sinh đạt giải thưởng các cuộc thi cấp thành phố, khơi dậy niềm đam mê công nghệ; khởi động chương trình "AI For Citizens" với mục tiêu đào tạo 3 triệu người dân có kiến thức AI vào năm 2030.

Doanh nghiệp cần bắt đầu từ đâu?

TS. Bùi Thanh Minh - Phó giám đốc Văn phòng Ban IV chia sẻ, thế giới đang chứng kiến sự thay đổi căn bản trong hệ thống thương mại. Thời kỳ toàn cầu hóa, nơi các quốc gia chuyên môn hóa sản xuất và tự do xuất khẩu, đang dần kết thúc, nhường chỗ cho xu hướng khu vực hóa, nơi các yếu tố kinh tế, an ninh và chuỗi cung ứng được gắn kết chặt chẽ. Theo đó, dẫn đến sự gia tăng của các hàng rào phi thuế quan và các chính sách mang tính bảo hộ.

Không chỉ Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu cũng dựng lên các hàng rào kỹ thuật và môi trường ngày càng cao, từ các quy định về tín chỉ carbon đến các đạo luật về lao động không cưỡng bức hay báo cáo bền vững. Doanh nghiệp muốn xuất khẩu 123 tỷ USD sang Hoa Kỳ hay chuyển hướng sang châu Âu đều phải đối mặt những yêu cầu này.

Bên cạnh đó, các cường quốc công nghiệp đều đang đẩy mạnh chính sách riêng. Hoa Kỳ, Trung Quốc hay Đức tập trung vào sản xuất thông minh để nâng cao năng suất. Tất cả đều nhấn mạnh vào việc tối ưu quy trình và ứng dụng chuyển đổi số.

Trong bối cảnh đó, AI không còn là khái niệm xa vời. Ứng dụng AI để quản lý chuỗi cung ứng, minh bạch hóa dữ liệu và thực hành ESG chính là giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam ứng phó, giữ vững và mở rộng thị trường.

Tại Việt Nam, áp lực chuyển đổi cũng không hề nhỏ. Xét về tổng phát thải, nền kinh tế Việt Nam đứng thứ 26 thế giới. Điều này đặt ra nguy cơ đáng báo động: chúng ta có thể đối mặt các vấn đề môi trường nghiêm trọng trước khi trở nên giàu có.

Quốc gia đang đứng trước 2 mục tiêu chiến lược: Đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao và đến năm 2050 đạt phát thải ròng bằng không (Net Zero) theo cam kết quốc tế.

Để đạt mục tiêu này, Việt Nam phải vượt qua "bẫy thu nhập trung bình" - giai đoạn mà rất ít quốc gia có thể bứt phá thành công. Lối thoát duy nhất là thay đổi mô hình tăng trưởng, chuyển từ thâm dụng tài nguyên sang thâm dụng khoa học công nghệ, tăng hiệu quả phân bổ nguồn lực và phát triển các ngành công nghiệp sáng tạo. AI chính là một trong những ngành được ưu tiên hàng đầu trong chiến lược này.

Lộ trình hành động và cơ hội cho doanh nghiệp

Bất chấp thách thức, đây là thời điểm để doanh nghiệp hành động và tận dụng các cơ hội. Xu hướng tích hợp AI vào thực thi ESG là tất yếu.

Doanh nghiệp có thể tranh thủ các chính sách của Nhà nước đang và sẽ được ban hành.

Những doanh nghiệp lớn dẫn dắt chuỗi cung ứng, tiên phong thực hành ESG và có dữ liệu để chứng minh, đáp ứng yêu cầu của các đối tác toàn cầu.

Chương trình 1,000 doanh nghiệp tiên phong đổi mới sáng tạo được xây dựng nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp "Go Global", trong đó yếu tố công nghệ và dữ liệu bền vững là cốt lõi.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ xanh khi thuê đất trong khu công nghiệp sẽ được ưu tiên. Mỗi địa phương phải bố trí ít nhất 20ha hoặc 5% tổng diện tích đất khu công nghiệp cho các đối tượng này.

Ông Minh cũng khuyến nghị lộ trình cho doanh nghiệp như sử dụng AI để phân tích các quy định pháp luật, các tiêu chuẩn trong ngành và yêu cầu từ nhà đầu tư, thị trường. Đưa ESG vào mô hình kinh doanh cốt lõi và kế hoạch tài chính, không xem đây là một hoạt động tách rời. Doanh nghiệp cần ứng dụng AI để tự động hóa và nâng cao độ chính xác, tin cậy của báo cáo ESG. Tránh tình trạng "làm ít nói nhiều" hay "rửa xanh".

Trong mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam và thế giới, doanh nghiệp cần thực hành ESG xuất phát từ chính nhu cầu nội tại. Việc tích hợp AI sẽ mang lại tư duy mới, mọi hành động phải dựa trên dữ liệu, sự minh bạch và nhất quán. Đây chính là cơ hội để nắm bắt lợi thế của người tiên phong, giúp doanh nghiệp không chỉ giữ vững thị trường trong bối cảnh khó khăn, mà còn vươn xa hơn nữa.

Cát Lam