Bộ Tài chính tính lại chuyện ưu đãi thuế

Vietstock - Bộ Tài chính tính lại chuyện ưu đãi thuế

Trong dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đang được lấy ý kiến trước khi trình Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất hàng loạt quy định mới về đối tượng, phạm vi, hình thức ưu đãi thuế TNDN.

Quan điểm là rà soát để thu hẹp ưu đãi những lĩnh vực không cần thiết, một số địa bàn, khu vực không cần thiết để tránh dàn trải nhưng khuyến khích đầu tư vào các ngành sản xuất có giá trị gia tăng lớn, sử dụng công nghệ cao, công nghệ sinh học.

Quy định rõ ràng để doanh nghiệp được hưởng ưu đãi

Trong báo cáo định hướng sửa đổi Luật, Bộ Tài chính cho rằng, hiện tại Luật thuế TNDN và các văn bản hướng dẫn đã có nhiều chính sách khuyến khích phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN).

Chẳng hạn như miễn thuế TNDN có thời hạn (từ 3 đến 5 năm) cho phần thu nhập từ thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; từ bán sản phẩm làm ra từ công nghệ mới lần đầu tiên áp dụng ở Việt Nam; từ bán sản phẩm sản xuất thử nghiệm trong thời gian sản xuất thử nghiệm; giảm 50% số thuế TNDN tính trên phần thu nhập từ chuyển giao công nghệ cho các tổ chức, cá nhân ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Doanh nghiệp tại khu công nghệ cao; khu công nghệ thông tin (CNTT) tập trung được áp dụng thuế suất 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm, giảm thuế 9 năm tiếp theo đối với thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư mới; từ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; ứng dụng công nghệ cao…

Ngoài ra, Chính phủ còn quy định thêm nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp tại các nghị định hướng dẫn thi hành luật. Chẳng hạn như tại Nghị định số 95/2014/NĐ-CP thì doanh nghiệp KH&CN được hưởng chế độ miễn, giảm thuế TNDN như doanh nghiệp đầu tư vào khu công nghệ cao. Nghị định số 118/2015/NĐ-CP thì quy định đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư bao gồm: doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp KH&CN, tổ chức KH&CN.

Tuy nhiên, các quy định này đi vào thực tế thì phát sinh vấn đề: doanh nghiệp KH&CN chỉ hưởng miễn thuế, giảm thuế (miễn thuế trong 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo; không áp dụng thuế suất ưu đãi). Trong khi đó, doanh nghiệp có dự án đầu tư mới vào khu công nghệ cao, ngoài hưởng chế độ miễn, giảm thuế TNDN còn được hưởng ưu đãi về thuế suất.

Mặt khác, Luật KH&CN hiện hành không quy định tiêu chí rõ ràng để xác định thế nào là hoạt động “nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ”. Luật Đầu tư số 67/2015/QH13 thì cũng chỉ sử dụng các thuật ngữ “Hoạt động công nghệ cao, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao; hoạt động nghiên cứu và phát triển” là ngành nghề ưu đãi đầu tư.

Chính vì vậy, theo Bộ Tài chính, dù đã có quy định trong Luật Thuế TNDN nhưng hầu như không có doanh nghiệp nào được hưởng ưu đãi do không thể xác định được thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Đó là chưa kể cũng chưa có hướng dẫn cụ thể về quy trình, thủ tục, cơ quan chịu trách nhiệm xác định điều kiện dự án đầu tư mới nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Do đó, Bộ Tài chính cho rằng, để đảm bảo minh bạch trong thực hiện, cần bỏ khỏi phạm vi ưu đãi tại Luật Thuế TNDN hiện hành lĩnh vực nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Nhưng đồng thời lại bổ sung ưu đãi đối với doanh nghiệp KH&CN. Định hướng là mức ưu đãi bằng với doanh nghiệp công nghệ cao và quy định rõ thời điểm bắt đầu tính ưu đãi thuế là tính từ năm được cấp giấy chứng nhận.

Ngừng ưu đãi cho khu kinh tế ở vùng không khó khăn

Bộ Tài chính dẫn giải, Luật Thuế TNDN quy định thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu kinh tế được áp dụng thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Hiện tại, cả nước có khoảng 44 khu kinh tế, khoảng hơn 600 khu công nghiệp, 3 khu công nghệ cao. Rà soát cho thấy, trong số này có không ít khu có địa giới hành chính nằm trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội thuận lợi.

Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị cần sửa lại nội dung hiện hành theo hướng chỉ áp dụng ưu đãi ở mức cao cho các khu kinh tế thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, không thuộc địa bàn này thì không ưu đãi.

Uu đãi thuế cho doanh nghiệp cải tạo chung cư cũ

Theo quy định hiện hành, hoạt động cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ là không được ưu đãi thuế TNDN.

Điều này, theo Bộ Tài chính, là cần được sửa đổi theo hướng có ưu đãi. Mục tiêu là khuyến khích các doanh nghiệp tham gia cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp hoặc đã hết niên hạn sử dụng tại các đô thị trên cả nước (theo Nghị quyết 34/2007/NQ-CP). Nghị quyết này đặt mục tiêu năm 2015 sẽ hoàn thành việc cải tạo các chung cư cũ nhưng kết quả triển khai lại rất hạn chế.

Theo Bộ Tài chính, trong rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, có một lý do khá quan trọng là các chính sách hỗ trợ về tài chính, tín dụng, miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế chưa được triển khai triệt để nên khó thu hút nhà đầu tư.

Vì vậy, để góp phần thúc đẩy hoạt động cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ, bộ này đề nghị Chính phủ cần trình Quốc hội cho bổ sung quy định ưu đãi thuế.

Theo đó, phần thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ thuộc sở hữu Nhà nước đã bán cho người đang thuê bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sụp đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng để bán, cho thuê, cho thuê mua được áp dụng thuế suất thuế TNDN ưu đãi 10% (bằng với hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở xã hội).

Doanh nghiệp phải hạch toán riêng thu nhập của từng dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ để làm căn cứ hưởng ưu đãi thuế.

Bộ Tài chính cũng đề xuất bổ sung quy định ưu đãi đối với thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư tại khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tương tự như đối với dự án đầu tư thực hiện tại khu công nghệ cao và doanh nghiệp công nghệ hiện hành (thuế suất 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm và giảm thuế 9 năm tiếp theo).