Vietstock - Nợ xấu vẫn là rào cản lớn cho việc hạ lãi suất
Mặc dù thanh khoản hệ thống khá tốt, các điều kiện vĩ mô tương đối thuận lợi, lãi suất có tín hiệu giảm nhưng chưa như kỳ vọng.
Đây là nội dung được đề cập trong Báo cáo tình hình kinh tế - tài chính năm 2017 và triển vọng năm 2018 của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (UBGSTCQG) mới công bố gần đây.
UBGSTCQG cho biết, lãi suất trên thị trường 1 ổn định kể từ năm 2015. Lãi suất huy động bình quân cũng khá ổn định. Lãi suất huy động VNĐ kỳ hạn trên 12 tháng phổ biến ở mức 6.4-7.2%. Lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên giảm khoảng 0.5-1% so với đầu năm. Đối với khu vực sản xuất kinh doanh thông thường, lãi suất cho vay ở mức 6.8-11%/năm.
Mặc dù thanh khoản hệ thống khá tốt, các điều kiện vĩ mô tương đối thuận lợi, lãi suất có tín hiệu giảm nhưng chưa như kỳ vọng vì:
Thứ nhất, thị trường tiền gửi và thị trường liên ngân hàng kém liên thông. Lãi suất liên ngân hàng duy trì ở mức khá thấp trong khi lãi suất trên thị trường tiền gửi giảm không nhiều, do thanh khoản dồi dào trên thị trường tập trung chủ yếu ở các TCTD lớn. Một số TCTD nhỏ hoặc thuộc diện tái cơ cấu thiếu vốn vẫn khó khăn trong việc cận dòng vốn lãi suất thấp trên thị trường liên ngân hàng, buộc phải giữ nguyên hoặc tăng lãi suất huy động trên thị trường tiền gửi.
Thứ hai, nợ xấu vẫn là rào cản lớn cho việc hạ lãi suất trong khi NIM của các TCTD vẫn còn ở mức khiêm tốn so với các nước trong khu vực. NIM của hệ thống ngân hàng tuy có xu hướng tăng trở lại (ở mức từ 2.74% năm 2014 lên mức khoảng 3% năm 2017) nhưng vẫn thấp so với các nước như Thái Lan (3.07%), Indonesia (5.82%), Philippines (3.58%). Điều này khiến các TCTD không có nhiều động lực để giảm lãi suất cho vay.
Năm 2018, lãi suất huy động và cho vay VNĐ dự báo khá ổn định so với năm 2017, với biên độ giao động khoảng 0.2 điểm %. Theo UBGSTCQG, lãi suất có thể có biến động nhẹ và cục bộ do: (i) yếu tố mùa vụ vào đầu năm do Tết Nguyên đán và vào cuối năm do nhu cầu tín dụng thường tăng cao; (ii) một số TCTD buộc phải tăng huy động dài hạn để đảm bảo tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định; (iii) một số TCTD tăng vốn để đáp ứng yêu cầu về CAR theo Basel II.
Về khả năng hạ lãi suất VNĐ, những yếu tố còn hỗ trợ thuận lợi cho việc giảm mặt bằng lãi suất cho vay: (i) các biến số kinh tế vĩ mô như lạm phát được kiểm soát khoảng 4%, áp lực từ phía tỷ giá không lớn; (ii) nợ xấu nhiều khả năng được xử lý nhanh và triệt để hơn do cơ chế hỗ trợ từ Nghị Quyết số 42; (iii) dự báo kết quả kinh doanh hệ thống tiếp tục khả quan, thanh khoản tương đối ổn định, các TCTD yếu kém có chuyển biến tích cực.
Thanh khoản ổn định, lãi suất liên ngân hàng liên tục giảm mạnh về cuối năm
Thanh khoản của hệ thống ngân hàng tương đối ổn định nhờ việc NHNN mua được lượng lớn ngoại tệ, và cung ứng tiền ròng khoảng gần 124 ngàn tỷ đồng từ đầu năm đến nay. Tỷ lệ tín dụng/huy động (LDR) bình quân của hệ thống khoảng 87.3% (năm 2016 là 85.6%). Trong đó, tỷ lệ LDR bằng VND là 88.6%, bằng ngoại tệ là 75.8%.
Lãi suất liên ngân hàng liên tục giảm mạnh về cuối năm. Khác với năm 2016, lãi suất liên ngân hàng ở mức rất thấp, giảm mạnh so với cuối năm 2016. Tính đến ngày 21/12/2017, lãi suất O/N ở mức 0.9%, lãi suất 1 tuần là 1.1%, lãi suất 1 tháng là 2.2% (giảm so với cuối tháng 12/2016 khoảng 3-4.2 điểm phần trăm các kỳ hạn).
Thu Phong
