Thời gian thu phí hợp đồng BOT: "Ký hợp đồng sai là vi phạm pháp luật nghiêm trọng"

Vietstock - Thời gian thu phí hợp đồng BOT: "Ký hợp đồng sai là vi phạm pháp luật nghiêm trọng"

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, từng dự toán BOT sau khi hoàn thành rồi mới kiểm toán, quyết toán, Bộ Giao thông vận tải mới ký hợp đồng điều chỉnh thời gian thu phí. Hai số liệu chỉ khác nhau ở chỗ hợp đồng nguyên tắc.

Tranh luận về các kết quả kiểm toán một số dự án BOT không đảm bảo phương án tài chính dẫn đến buộc phải xử lý bằng cơ chế riêng, đại biểu Lê Minh Nam (Hậu Giang) dẫn chứng kết quả kiểm toán giai đoạn 2016-2020 cho thấy, kiểm toán 83 dự án BOT và BT thì Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị giảm thời gian thu phí so với phương án ban đầu đối với các dự án là 302 năm.

Đại biểu cho rằng, có khó khăn trong quá trình giám sát các công trình BOT, thực tế chứng minh có những khó khăn trong giám sát quy trình thực hiện các dự án BOT để đảm bảo cho các dự án triển khai một cách hiệu quả, hiệu lực và đạt được mục tiêu đề ra. Vì vậy, đại biểu Lê Minh Nam đề nghị Bộ trưởng làm rõ thêm về thực trạng này nhằm phản ánh một cách đầy đủ, toàn diện vấn đề, đồng thời chia sẻ với cử tri về những giải pháp đang được Bộ triển khai thực hiện để khắc phục vấn đề này.

Liên quan đến việc sửa chữa, nâng cấp các công trình giao thông với số vốn không lớn nhưng thủ tục đầu tư công rất nhiêu khê và chậm chạp, đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) nêu rõ, Bộ trưởng đã đồng ý rằng, trong quy định hiện tại, với những công việc sửa chữa, nâng cấp các công trình giao thông trên 500 triệu đồng mà phải thực hiện các thủ tục đầu tư công là bất hợp lý và hứa sẽ có đề xuất hướng sửa đổi nội dung này. “Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho rằng vướng mắc này là có thật, là bất hợp lý nhưng nằm trong quy định Luật Đầu tư công và cần phải xem xét thực hiện đúng theo chỉ đạo, định hướng của Chủ tịch Quốc hội đó là: Mọi việc đặt ra cần phải xem xét cho tường minh và phải theo đến tận cùng”, đại biểu Trần Hữu Hậu nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Hữu Hậu đề nghị Bộ trưởng cho biết ngay sau kỳ họp này Bộ trưởng có thể trực tiếp làm việc với Bộ trưởng Bộ Tài chính, mời thêm Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ trưởng Bộ Xây dựng để tìm cách tháo gỡ vướng mắc nói trên theo quy định của Luật Đầu tư công. Qua đó, các địa phương và các đơn vị, trong đó ngành giao thông phát huy được sự chủ động trong điều hành và sử dụng ngân sách hiệu quả nhất.

Giải trình ý kiến tranh luận của đại biểu liên quan đến kết quả kiểm toán của các dự án BOT, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, khi chưa có Luật Đầu tư công, theo Nghị định 108, đấu thầu dự án là đấu thầu khi dự án đầu tư được duyệt, chưa phải thiết kế kỹ thuật được duyệt và không phải là dự toán được duyệt. Trong khi đó, dự án đầu tư có phần dự phòng khối lượng, dự phòng trượt giá và nhiều loại dự phòng khác.

Nghị định quy định hợp đồng là hợp đồng nguyên tắc và ký hợp đồng theo dự án được duyệt. Trong hợp đồng có điều khoản sau khi dự án hoàn thành căn cứ vào kết quả quyết toán của dự án thì Bộ Giao thông vận tải, nhà đầu tư điều chỉnh thời gian thu phí theo số liệu thực mà dự án đã được triển khai. Do đó, có hai con số, con số kiểm toán đưa ra đúng, nhưng chưa đúng bản chất. Bởi đúng theo hợp đồng nguyên tắc, hợp đồng ban đầu khi chưa có hồ sơ thiết kế, chưa triển khai, chưa giám sát, chưa điều chỉnh hợp đồng.

Còn con số thứ hai, Bộ trưởng cho biết, từng dự toán BOT sau khi hoàn thành rồi mới kiểm toán, quyết toán, Bộ Giao thông vận tải mới ký hợp đồng điều chỉnh thời gian thu phí. Hai số liệu chỉ khác nhau ở chỗ hợp đồng nguyên tắc.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh, Bộ Giao thông vận tải không làm sai về vấn đề này bởi "ký hợp đồng sai là vi phạm pháp luật nghiêm trọng".

Về ý kiến của đại biểu Trần Hữu Hậu liên quan đến sửa chữa đường, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải nêu rõ, hiện nay có hai nguồn vốn, nguồn vốn sự nghiệp kinh tế và nguồn vốn đầu tư công. Trong Luật Đầu tư công quy định, những dự án trên 500 triệu được xem như có tính chất đầu tư xây dựng cơ bản, có một quy trình, hồ sơ riêng. Những dự án dưới 500 triệu có nghĩa là sửa chữa nhỏ thì mới rút gọn được thủ tục.

Bộ trưởng cũng chia sẻ, cách đây khoảng 3 năm, Bộ Giao thông vận tải đã tham mưu Chính phủ rà soát, nghiên cứu vấn đề này để điều chỉnh lại Luật Đầu tư công hoặc phải có một cơ chế, quy định đối với việc sửa chữa nhỏ.

Theo Bộ trưởng, đây là việc bất cập, nhất là trong lĩnh vực giao thông. Do đó, khi con đường xuống cấp, xuất hiện ổ gà thì rất cần thiết có một cơ chế để xử lý ngay, nhưng xử lý phải đúng luật, nếu xử lý không đúng sau này sẽ khó giải trình. Chính vì vậy, cần xem xét, điều chỉnh lại Luật Đầu tư công để đưa vào những trường hợp đặc biệt, những trường hợp cấp bách để xử lý. Trong Luật Đầu tư công quy định, đối với những dự án cấp bách mà có vốn thì sẽ triển khai ngay. Huy động vốn để vừa thiết kế vừa thi công và triển khai luôn.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể mong muốn sẽ nghiên cứu một số loại hình đặc thù để đưa vào Luật Đầu tư công. Với những trường hợp đặc thù thì thủ tục phải ngắn gọn, nhanh để thực hiện.

Nhật Quang