IMF: Bất ổn là “bình thường mới” của kinh tế toàn cầu

Investing.com - Kinh tế thế giới đang thể hiện khả năng chống chịu tốt hơn dự kiến, dù chịu tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cảnh báo khả năng phục hồi này có thể không bền vững.

“Tình trạng bất ổn đang trở thành trạng thái bình thường mới, và chúng ta cần chuẩn bị cho điều đó”, bà nói trong bài phát biểu tại Viện Milken ngày 8/10.

Phát biểu được đưa ra khi giá vàng lần đầu tiên vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce – tín hiệu cho thấy tâm lý lo ngại rủi ro của giới đầu tư trong bối cảnh đồng USD suy yếu và căng thẳng địa chính trị leo thang, ngay trước thềm hội nghị thường niên IMF–WB tại Washington tuần tới.

Theo IMF, kinh tế toàn cầu năm nay dự kiến tăng trưởng 3%. Mức tăng này chủ yếu nhờ chính sách hỗ trợ mạnh tay từ các chính phủ, khả năng thích ứng nhanh của khu vực tư nhân và tác động của hàng rào thuế quan Mỹ thấp hơn dự báo.

Dù vậy, bà Georgieva cảnh báo “sức bật của nền kinh tế thế giới vẫn chưa được thử thách đầy đủ”, đồng thời cho rằng đà tăng mạnh của nhu cầu vàng phản ánh tâm lý bất an đang gia tăng trên thị trường.

Về chính sách thương mại của Mỹ, bà nhận định tác động thực tế “vẫn chưa bộc lộ hoàn toàn”. Tại Mỹ, biên lợi nhuận doanh nghiệp sụt giảm có thể kéo theo áp lực tăng giá bán, gây rủi ro lạm phát – yếu tố sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách tiền tệ và tốc độ tăng trưởng.

Từ tháng 4, Washington đã áp thuế với phần lớn đối tác thương mại, gồm Canada, Mexico, Brazil, Trung Quốc và cả Lesotho – một quốc gia nhỏ ở châu Phi. Mặc dù Mỹ đang xúc tiến các khuôn khổ thương mại mới, chính sách thuế quan vẫn gây ra làn sóng bất ổn trên quy mô toàn cầu.

Bà Georgieva lưu ý, việc hàng hóa bị chặn khỏi thị trường Mỹ có thể đổ sang các khu vực khác, dẫn tới nguy cơ xuất hiện “vòng leo thang thuế quan thứ hai”. Tháng tới, Tòa án Tối cao Mỹ sẽ xem xét việc Tổng thống Trump sử dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để ban hành thuế, một quyết định có thể định hình lại chính sách thương mại của Mỹ trong thời gian tới.

Song song với rủi ro kinh tế, lãnh đạo IMF cũng đề cập tới làn sóng bất mãn xã hội ngày càng lan rộng, đặc biệt trong giới trẻ – nhóm đang lo ngại về thu nhập và cơ hội việc làm.

“Từ Lima đến Rabat, Paris, Nairobi hay Jakarta, thế hệ trẻ đang xuống đường đòi hỏi một tương lai tốt hơn”, bà nói, đồng thời cho rằng ngay tại Mỹ, khả năng có thu nhập cao hơn cha mẹ đang suy giảm – yếu tố góp phần thúc đẩy “cuộc cách mạng chính sách” hiện nay về thương mại, nhập cư và các khuôn khổ quốc tế.

Bà kêu gọi các nền kinh tế tăng cường thương mại nội khối ở châu Á, cải cách thân thiện với doanh nghiệp tại châu Phi và nâng cao năng lực cạnh tranh ở châu Âu. Với Mỹ, IMF nhấn mạnh chính phủ cần xử lý vấn đề nợ liên bang và khuyến khích tiết kiệm trong dân.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, nợ quốc gia đã tăng từ 380 tỷ USD năm 1925 lên 37,64 nghìn tỷ USD vào năm 2025. Dự báo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) cho thấy các chính sách thuế và chi tiêu mới của ông Trump có thể khiến nợ công tăng thêm 3,4 nghìn tỷ USD vào năm 2034.

IMF hiện có 191 quốc gia thành viên, với nhiệm vụ thúc đẩy tăng trưởng, ổn định tài chính và giảm nghèo toàn cầu. Trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang, thông điệp của bà Georgieva vang lên như lời cảnh báo rằng giai đoạn “bình thường mới” của thế giới sẽ nhiều biến động, nơi ổn định không còn là điều hiển nhiên.