Elon Musk: Cần 1.000 tỷ USD để kiểm soát đội quân robot Tesla
Investing.com - Sau nhiều tháng nỗ lực thúc đẩy đối thoại với Matxcơva, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã thực hiện bước đi cứng rắn nhất kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ hai — tung đòn trừng phạt mạnh tay vào ngành dầu mỏ Nga, lĩnh vực được xem là huyết mạch của nền kinh tế nước này.
Ngày 22/10, Nhà Trắng công bố gói trừng phạt “mạnh chưa từng có” nhằm phản ứng việc Tổng thống Vladimir Putin tiếp tục từ chối chấm dứt chiến sự ở Ukraine. Đây cũng là lần đầu tiên trong nhiệm kỳ mới, Washington trực tiếp ra đòn với Matxcơva sau khi cuộc gặp song phương dự kiến tại Hungary bị hủy bỏ. Ông Trump thừa nhận thất vọng: “Tôi đã nhiều lần có các cuộc trao đổi tốt với ông Putin, nhưng rồi chẳng đi đến đâu.”
Các biện pháp trừng phạt mới nhắm thẳng vào hai tập đoàn dầu khí lớn nhất Nga là Rosneft và Lukoil cùng hơn 30 công ty liên quan. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho rằng hai tập đoàn này chính là “động cơ kép” của cỗ máy chiến tranh Kremlin, đồng thời kêu gọi “đã đến lúc chấm dứt đổ máu và đạt được lệnh ngừng bắn”.
Đây được xem là đòn trừng phạt nghiêm trọng nhất mà Mỹ áp đặt lên lĩnh vực năng lượng của Nga kể từ đầu xung đột. Trước đó, chính quyền Biden chỉ dừng ở việc trừng phạt Gazprom Neft và Surgutneftegas, tránh động đến Rosneft và Lukoil vì lo ngại giá dầu toàn cầu tăng vọt. Quyết định hiện tại cho thấy ông Trump đã vượt qua “lằn ranh đỏ” nhằm gia tăng sức ép kinh tế với Matxcơva.
Theo chuyên gia Edward Fishman thuộc Đại học Columbia, dầu mỏ là “huyết mạch của nền kinh tế Nga”, còn Rosneft là “mắt xích quan trọng nhất chưa từng bị Mỹ phong tỏa hoàn toàn”. Gói trừng phạt mới khiến các doanh nghiệp Nga bị cắt khỏi hệ thống tài chính Mỹ, cấm giao dịch bằng USD và áp dụng hình phạt nặng đối với bên thứ ba vi phạm.
Nhà phân tích Amrita Sen (Energy Aspects) nhận định bước đi của Washington sẽ khiến hoạt động xuất khẩu dầu của Nga thêm khó khăn, có thể buộc cả Trung Quốc và Ấn Độ phải giảm mua. Tuy vậy, giới quan sát cho rằng hiệu quả thực tế phụ thuộc vào việc Mỹ có áp dụng các biện pháp trừng phạt thứ cấp hay không.
Động thái mới lập tức nhận được sự hoan nghênh của Ukraine và các đồng minh phương Tây, trong khi Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cáo buộc Mỹ “đã chính thức bước vào con đường đối đầu toàn diện với Nga”.
Theo ông Michael Carpenter, chuyên gia Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), việc nhắm trực diện vào doanh thu dầu mỏ cho thấy chính quyền Trump “đã thực sự chuyển sang giai đoạn gây sức ép kinh tế toàn diện”.
Trước đó, ông Trump từng tạm dừng kế hoạch cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine và hy vọng duy trì kênh ngoại giao với Điện Kremlin. Tuy nhiên, sau khi hội nghị ở Hungary đổ vỡ, lệnh trừng phạt mới phản ánh sự thay đổi rõ rệt trong chiến lược của Nhà Trắng.
Dù vậy, ông Trump khẳng định vẫn để ngỏ khả năng đàm phán, nhấn mạnh mục tiêu cuối cùng là kết thúc chiến sự: “Đây là các biện pháp rất mạnh, nhưng chúng tôi hy vọng không phải duy trì lâu. Mục tiêu là đưa cuộc chiến đến hồi kết.”
Giới quan sát cho rằng động thái này có thể mở đầu cho giai đoạn leo thang mới trong chính sách của Mỹ đối với Nga. Ông Daniel Fried, cựu đại sứ Mỹ tại Ba Lan, đánh giá: “Với quyết định này, Washington đã vượt qua giới hạn thận trọng trước đây để gây áp lực mạnh hơn, buộc Matxcơva phải thay đổi tính toán.”
Trong khi đó, phía Ukraine tiết lộ họ vừa sử dụng tên lửa Storm Shadow do Anh sản xuất trong một cuộc tấn công ở Bryansk, Nga. Washington Post cho biết loại tên lửa này có thể chứa linh kiện Mỹ, nên việc được sử dụng có thể đã được chính quyền Trump phê duyệt. Tuy nhiên, Tổng thống Trump bác bỏ điều này, khẳng định không có thay đổi nào trong chính sách viện trợ vũ khí cho Kiev.