Margin lập đỉnh, tỷ lệ đòn bẩy vẫn trong vùng an toàn

Investing.com - Tỷ lệ cho vay ký quỹ (margin) trên vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán hiện vẫn ở mức an toàn, song giới phân tích khuyến nghị nhà đầu tư cần thận trọng trong quản trị rủi ro khi sử dụng đòn bẩy.

Theo thống kê của Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), tính đến cuối quý III/2025, dư nợ margin toàn thị trường đạt gần 380.000 tỷ đồng, tăng 26% so với cuối quý II và 56% so với cuối năm 2024. Đà tăng này diễn ra song song với việc các công ty chứng khoán mở rộng quy mô vốn chủ sở hữu.

Tổng vốn chủ sở hữu của toàn khối hiện ước đạt trên 330.000 tỷ đồng, đưa tỷ lệ dư nợ margin/vốn chủ sở hữu lên khoảng 115%, vẫn thấp hơn đáng kể so với giới hạn 200% theo quy định và dưới mức đỉnh 129% được ghi nhận trong quý IV/2021.

Dư nợ margin gia tăng cùng với thanh khoản bình quân quý III đạt 44.026 tỷ đồng/phiên cho thấy dòng tiền vay ký quỹ đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức giao dịch và hỗ trợ xu hướng tăng của thị trường. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa khi thị trường điều chỉnh, áp lực từ các lệnh giải chấp có thể khiến biến động ngắn hạn trở nên mạnh hơn.

Hầu hết các công ty chứng khoán đều ghi nhận tăng trưởng dư nợ margin trong quý III/2025. TCBS hiện dẫn đầu toàn thị trường với 41.713 tỷ đồng, tăng 23% so với quý II và 64% so với cuối năm ngoái. Thu nhập từ lãi vay ký quỹ và ứng trước tiền bán của TCBS trong quý đạt 998 tỷ đồng, tăng 44% so với cùng kỳ năm trước.

Tại VPBankS, dư nợ margin cũng chạm mốc 27.000 tỷ đồng, mức cao nhất từ trước đến nay; trong khi VNDIRECTghi nhận 14.800 tỷ đồng, tăng thêm 3.500 tỷ so với quý trước. Hoạt động cho vay ký quỹ đóng góp 388 tỷ đồng doanh thu cho VNDIRECT, tăng 24% so với cùng kỳ. Các công ty như SSI và VCI cũng báo cáo mức dư nợ margin cao kỷ lục.

Phần lớn các công ty chứng khoán vẫn duy trì tỷ lệ margin/vốn chủ sở hữu cách xa ngưỡng 150%, ngoại trừ một số đơn vị như Mirae Asset Việt Nam, HSC và MBS. Các công ty này đang triển khai kế hoạch tăng vốn điều lệ, nhằm mở rộng khả năng cung cấp dịch vụ margin và củng cố an toàn tài chính trong bối cảnh quy mô thị trường ngày càng lớn.

Theo bà Nguyễn Hồng Hoa, Phòng Phân tích BVSC, việc nhiều công ty chứng khoán tăng vốn và mở rộng năng lực tài chính đã giúp toàn hệ thống duy trì tỷ lệ đòn bẩy ở mức an toàn. Nhờ đó, rủi ro từ hoạt động margin hiện vẫn được kiểm soát tốt và chưa ghi nhận dấu hiệu bất ổn đáng kể.

Dư nợ margin đạt kỷ lục trong bối cảnh thanh khoản thị trường thường xuyên duy trì trên ngưỡng tỷ đô, cho thấy niềm tin của nhà đầu tư với kênh chứng khoán vẫn mạnh. Như các chu kỳ tăng trước, khi thanh khoản và chỉ số cùng đi lên, dư nợ margin cũng có xu hướng tăng theo.

Theo quy định, tổng hạn mức cho vay margin không được vượt quá 2 lần vốn chủ sở hữu. Tỷ lệ hiện nay cho thấy phần lớn công ty vẫn nằm trong vùng an toàn, dù đà tăng nhanh của dư nợ margin tiềm ẩn rủi ro nhất định nếu thị trường có những phiên giảm mạnh như 20/10, khi VN-Index mất gần 95 điểm.

Giám đốc kinh doanh của một công ty chứng khoán tại Hà Nội cho biết, phiên giảm kỷ lục ngày 20/10 khiến nhiều tài khoản chạm ngưỡng call margin, song lượng bị giải chấp thực tế khá hạn chế và chỉ tập trung ở một số mã. Nhờ thị trường hồi phục ngay sau đó, rủi ro bán giải chấp hàng loạt đã được tránh.

Theo chuyên gia nhận định, trong bối cảnh VN-Index đang ở vùng đỉnh lịch sử, biến động mạnh có thể khiến nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy cao dễ bị tâm lý yếu và đưa ra quyết định sai lệch ngay trong phiên.

Các chuyên gia khuyên nhà đầu tư nên kiểm soát tỷ lệ đòn bẩy ở mức hợp lý, tránh sử dụng “full margin”. Bên cạnh đó, cần rà soát danh mục, giảm tỷ trọng ở các mã đã tăng nóng, ưu tiên cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt và triển vọng dài hạn rõ ràng. Việc quản trị rủi ro chủ động được xem là yếu tố then chốt để bảo vệ tài khoản trong giai đoạn thị trường có dấu hiệu phân hóa mạnh như hiện nay.