Khi thị trường cho vay cầm cố cần cái nhìn công bằng hơn

Vietstock - Khi thị trường cho vay cầm cố cần cái nhìn công bằng hơn

Nhắc đến cho vay cầm cố, không ít người vẫn nghĩ ngay đến hình ảnh ‘lãi cao, rủi ro lớn’. Thế nhưng, thực tế đang cho thấy một bức tranh khác: khi được quản lý chặt chẽ và vận hành bài bản, thị trường cho vay cầm cố có thể trở thành điểm tựa tài chính nhanh chóng, minh bạch và an toàn cho nhiều nhóm khách hàng.

Thay đổi không phải là “tẩy trắng”

Quan điểm cầm đồ là “tín dụng đen có giấy phép” cho rằng các cửa hàng cầm đồ đã lợi dụng sự yếu thế của người lao động bình dân khi không thể vay tiền từ ngân hàng để trục lợi. Điều này khiến nhiều người e ngại, thậm chí không dám tiếp cận cách vay bình dân này.

Tuy nhiên, cầm đồ không tiêu cực như thế. Đây là hình thức vay thay thế, khác hoàn toàn so với việc vay từ các ngân hàng. Cầm đồ không yêu cầu chứng minh thu nhập, không xét nợ xấu nên dễ vay hơn. Nhưng dễ cho vay hơn đồng nghĩa với rủi ro nhiều hơn và kéo theo chi phí vay cao hơn. Dù vậy, đây vẫn là giải pháp “cứu cánh” cho những người không còn biết vay ở đâu. Song đã có những cửa hàng lợi dụng sự “không biết vay ở đâu” để chèn ép khách hàng dẫn đến định kiến ngành nghề. Nhưng gần đây, có một cái tên đang nỗ lực thay đổi điều đó, là F88.

Khi được hỏi vì sao chọn F88, nhiều người cho biết họ được chào đón như một “khách hàng thực thụ” chứ không bị coi thường hay chèn ép. Điều này đến từ quan điểm không coi giá thành là yếu tố cạnh tranh duy nhất mà chú trọng hơn vào chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp.

Sau 12 năm ra mắt, đến nay F88 đã xây dựng mạng lưới 900 cửa hàng hoạt động chuyên nghiệp, có kiểm soát, ứng dụng công nghệ và vận hành dựa trên nền tảng văn hóa riêng biệt. Thay vì né tránh định kiến, F88 coi đó thách thức cần phải thay đổi. Thay đổi chứ không “tẩy trắng”, thay đổi để tốt hơn, khắc phục điểm nghẽn thị trường và tin rằng khi cách làm mới mang lại giá trị thật cho người vay thì định kiến sẽ nhạt phai. Họ thay đổi dựa trên ba trụ cột “ít ai nghĩ tới” là văn hoá doanh nghiệp, mô hình kinh doanh và hiện đại hoá. Hết tháng 8/2025, F88 công bố những thông tin “xưa nay hiếm” như chỉ số hài lòng về sản phẩm dịch vụ (CSAT) đạt 91%, chỉ số gắn bó (NPS) đạt 77% và tỉ lệ khách hàng quay lại là 50%. Họ đã làm gì để đạt được điều đó?

Họ khởi đầu với việc xây dựng nền tảng văn hoá doanh nghiệp, dựa trên hệ giá trị Tử tế từ tâm đến hành động - Chính trực đến tận cùng - Đổi mới để dẫn đầu - Lanh lợi để bứt tốc. Đây là các nguyên tắc định hình mọi hoạt động doanh nghiệp, từ tuyển dụng, đào tạo nhân viên đến vận hành dịch vụ và chăm sóc khách hàng. Từ cách gọi nhân viên là “chuyên viên tư vấn tài chính” đến việc liên tục nâng cao hệ tiêu chuẩn phục vụ khách hàng, tất cả đều thể hiện sự trân trọng người vay. F88 là doanh nghiệp cho vay cầm cố duy nhất lập ra bộ phận chăm cóc khách hàng chuyên trách.

Trong khi nhiều mô hình cùng ngành vận hành với quy mô nhỏ nhằm tối ưu lợi nhuận trước mắt thì F88 chọn cách trở thành một hệ sinh thái hướng đến dài hạn. Hợp tác với ngân hàng MBBank, CIMB nhằm xây dựng một hệ sinh thái dịch vụ tài chính là chiến lược trọng điểm. Song hành là hiện đại hoá, điều vốn bị coi là “không cần thiết” trong thị trường cho vay cầm cố. Nhưng F88 đã xây dựng thành công trung tâm điều hành thông minh kết nối dữ liệu từ 900 cửa hàng; ứng dụng AI để tối ưu vận hành, giám sát hiệu suất hoạt động; chuẩn hóa quy trình tư vấn và nhắc nợ tự động, triển khai quy trình định danh sinh trắc học, quản lý dữ liệu qua hệ thống… “Đỉnh chóp” của hiện đại hoá là chuyển đổi số. Sản phẩm đầu tiên của chiến lược “không ai nghĩ tới” này là ứng dụng di động My F88.

Sau 8 tháng, đã có 218 nghìn khách hàng đăng ký sử dụng, hơn 280 nghìn hợp đồng điện tử được ký và gần 777 tỷ đồng được giải ngân thông qua My F88. Đây là bước tiến quan trọng hướng đến mục tiêu số hóa 80% giao dịch qua kênh số vào năm 2026.

Tất nhiên, thay đổi định kiến chẳng thể trong ngày một ngày hai nhưng đây là hướng đi đáng được ghi nhận.

Từ F88 nhìn rộng ra…

Trong bối cảnh chiến lược tài chính toàn diện được đẩy mạnh, mô hình như F88 là một trong những giải pháp giúp thu hẹp khoảng cách tài chính giữa các nhóm người trong xã hội. Việc doanh nghiệp áp dụng công nghệ để kiểm soát rủi ro, nâng cao chất lượng dịch vụ và hướng tới minh bạch hóa toàn diện là minh chứng rằng thị trường đang có những điểm sáng rất cụ thể. Việc có thêm những doanh nghiệp như F88 sẽ tạo ra cầu nối cho hàng triệu người lao động phổ thông được tiếp cận nguồn vốn an toàn. Đó là mục tiêu không dễ, nhưng nếu làm được, nó tạo ra giá trị dài hạn cho khách hàng và cho cả nền kinh tế.

Theo báo cáo của Fiin Group vào 6/2025 về ngành tài chính thay thế thì cuối năm 2023, Việt Nam có khoảng 23,000 cơ sở cầm đồ truyền thống, hoạt động đơn tuyến và có phần tự phát. Còn số lượng cửa hàng cầm đồ thế hệ thì khá khiêm tốn, gần 1,200 cơ sở, nhưng đang từng bước giành thị phần nhờ tính minh bạch, quy trình chuẩn hóa và năng lực công nghệ. Nhìn rộng ra, nếu ngày càng nhiều doanh nghiệp lựa chọn hướng đi bài bản có kiểm soát rủi ro, có hệ thống quản trị và cam kết minh bạch thì ngành tài chính thay thế sẽ lành mạnh hơn, trở thành một cấu phần quan trọng trong chiến lược tài chính toàn diện quốc gia.

Trong một thị trường còn nhiều dư địa phát triển, những doanh nghiệp đi trước, làm đúng, dám thay đổi định kiến sẽ là những đơn vị có khả năng thiết lập tiêu chuẩn cạnh tranh mới, thay vì chỉ bị cuốn theo. Và F88 đang chứng minh rằng, ngay cả với một mô hình cũ từng bị định kiến, nếu được dẫn dắt bởi tư duy hiện đại, vận hành minh bạch thì có thể mở ra một chu kỳ tăng trưởng bền vững không chỉ cho doanh nghiệp, mà cho cả một ngành đang cần được tái định hình.

Minh Tài