Giá vàng miếng SJC có sớm hạ nhiệt sau khi xóa bỏ cơ chế độc quyền?

Vietstock - Giá vàng miếng SJC có sớm hạ nhiệt sau khi xóa bỏ cơ chế độc quyền?

Việc xóa bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng SJC được kỳ vọng sẽ kéo giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, lộ trình và mức độ giảm giá vàng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác và sẽ không thể có tác động ngay lập tức.

* Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP ngày 26/08/2025 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Nội dung đáng chú ý của Nghị định 232/2025/NĐ-CP là đã bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định 24/2012/NĐ-CP xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Giá vàng SJC sẽ chỉ tiệm cận giá vàng nhẫn, "nút thắt" nằm ở nguồn cung

Trả lời câu hỏi về việc mất bao lâu để giá vàng trong nước thực sự giảm sau khi chính sách được ban hành, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên cấp cao, Đại học Kinh tế TPHCM nhận định, việc ban hành chủ trương xóa bỏ độc quyền mới chỉ là bước khởi đầu, để chính sách đi vào thực tiễn, cần phải có các văn bản hướng dẫn cụ thể như thông tư, nghị định.

Cần có cơ chế quy định rõ ràng về tiêu chuẩn sản xuất, kiểm soát chất lượng, và các điều kiện kinh doanh vàng miếng cho các doanh nghiệp mới. Khi có hành lang pháp lý đầy đủ, các đơn vị mới biết mình được phép làm gì và làm như thế nào. Tốc độ ban hành các văn bản này sẽ quyết định độ trễ của chính sách.

Phân tích thêm về doanh nghiệp vàng, ông Huân cho biết, thị trường hiện nay có một số doanh nghiệp đủ tiềm lực để tham gia sản xuất vàng miếng như PNJ, DOJI, Bảo Tín Minh Châu, Mi Hồng. Tuy nhiên, không phải đơn vị nào cũng mặn mà với mảng kinh doanh này. Các công ty mạnh về vàng trang sức có thể sẽ không quá chú trọng vào vàng miếng, do biên lợi nhuận của sản phẩm này không cao trong khi lại tiềm ẩn nhiều rủi ro về chính sách. Ngược lại, những doanh nghiệp vốn có thế mạnh về vàng nhẫn trơn 9999 sẽ tích cực tham gia hơn.

Dù vậy, ngay cả khi có thêm nhiều thương hiệu, giá vàng miếng SJC được dự báo sẽ khó giảm sâu và nhanh. "Thương hiệu quốc gia SJC vẫn có một vị thế nhất định trong tâm lý người tiêu dùng. Do đó, tác động của chính sách có thể chỉ kéo giá vàng miếng SJC xuống tiệm cận với giá vàng nhẫn 9999, khó có thể ngang bằng với giá thế giới", ông Huân nhận định. Ông cũng chỉ ra rằng, bản chất vàng nhẫn 9999 cũng là vàng nguyên chất, tương tự vàng miếng, và hiện tại giá vàng nhẫn cũng đang ở mức rất cao. Vì vậy, ngay cả khi giá vàng miếng SJC giảm, mặt bằng giá mới cũng sẽ không thấp hơn đáng kể so với mức giá của vàng nhẫn.

Vấn đề sâu xa và mang tính quyết định nhất cho việc kéo giảm giá vàng trong nước vẫn là nguồn cung. "Việc cho phép nhiều doanh nghiệp cùng sản xuất vàng miếng chỉ giải quyết được một phần câu chuyện. Câu hỏi quan trọng hơn là hạn ngạch nhập khẩu (quota) vàng nguyên liệu cho các doanh nghiệp này và cấp với số lượng bao nhiêu?" Nếu hạn ngạch nhập khẩu được cấp dồi dào, đủ để đáp ứng nhu cầu của thị trường, giá vàng chắc chắn sẽ hạ nhiệt. Ngược lại, nếu nguồn cung vẫn bị siết chặt, việc có thêm thương hiệu vàng miếng cũng không thể giải quyết được triệt để tình trạng chênh lệch giá.

Thành lập Sàn giao dịch kim loại quý đặt trong trung tâm tài chính quốc tế

Bên cạnh việc xóa bỏ độc quyền và giải quyết bài toán nguồn cung, ông Huân cho rằng cần có một giải pháp căn cơ và đồng bộ hơn là việc thành lập một sàn giao dịch kim loại quý (sàn vàng) đúng nghĩa, đặt trong bối cảnh xây dựng trung tâm tài chính quốc tế. Sàn giao dịch này sẽ giúp liên thông giá vàng trong nước với thế giới một cách trực tiếp, tạo ra một mức giá tham chiếu chính thức và minh bạch.

Hơn nữa, đây sẽ là một kênh đầu tư hợp pháp và chuyên nghiệp, vừa đáp ứng nhu cầu đầu cơ của một bộ phận nhà đầu tư, vừa thu hút dòng tiền nhờ cơ chế khớp lệnh điện tử giúp chênh lệch mua - bán thấp hơn nhiều so với thị trường vật chất. Về mặt quản lý, Nhà nước có thể cho phép sàn nhập khẩu vàng để đảm bảo thanh khoản, đồng thời áp dụng các chính sách thuế đối với việc giao nhận vàng vật chất để điều tiết thị trường một cách hiệu quả.

"Phải có những giải pháp đồng bộ như vậy thì mới có thể giải quyết được tận gốc các vấn đề của thị trường vàng hiện nay”, ông Huân kết luận.

Cạnh tranh về chênh lệch giá mua - bán bắt đầu hình thành

Ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường đại học Nguyễn Trãi bổ sung thêm, việc chấm dứt cơ chế độc quyền vàng miếng đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tiến trình hoàn thiện thị trường vàng Việt Nam. Đây không chỉ là thay đổi kỹ thuật quản lý, mà là chiến lược tác động lâu dài đến cấu trúc thị trường, hành vi đầu tư và niềm tin của xã hội. Từ nay, vàng không còn là dưới sự ảnh hưởng trọng yếu của một thương hiệu duy nhất, mà sẽ tiến tới một sân chơi rộng mở hơn, nơi nhiều doanh nghiệp và ngân hàng được tham gia sản xuất, nhập khẩu, phân phối dưới sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý.

Trong ngắn hạn, sự dịch chuyển này chắc chắn gây ra biến động nhất định về giá và tâm lý. Chênh lệch với giá thế giới khó thể triệt tiêu ngay do còn phụ thuộc hạn ngạch nhập khẩu, thương hiệu, và tập quán nắm giữ. Tuy vậy, cạnh tranh về chênh lệch mua - bán, chất lượng sản phẩm, dịch vụ hậu mãi sẽ bắt đầu hình thành, tạo áp lực buộc giá trong nước dần tiến gần hơn đến chuẩn quốc tế.

Ở trung hạn, khi hệ thống cấp phép minh bạch, cơ chế nhập khẩu vận hành thông suốt và nguồn cung đa dạng hơn, thị trường sẽ phản ánh đúng hơn quan hệ cung - cầu thực chất. Người dân sẽ có thêm lựa chọn, doanh nghiệp có động lực phát triển uy tín thương hiệu, trong khi phần thương hiệu chỉ còn mang tính tương đối. Đây là giai đoạn quan trọng để tái lập lòng tin, đồng thời chuyển dần giao dịch sang kênh minh bạch qua hệ thống ngân hàng.

Về dài hạn, nếu chính sách tiếp tục kiên định với mục tiêu minh bạch, quản lý hiệu quả và hội nhập dần với chuẩn mực quốc tế, thị trường vàng sẽ trở thành cấu phần hiện đại của hệ thống tài chính. Công cụ quản trị rủi ro, sản phẩm phái sinh và chuẩn kiểm định chất lượng sẽ được phát triển, giúp nhà đầu tư chuyên nghiệp hóa hoạt động, đồng thời giảm vai trò “trú ẩn truyền thống” mang tính cảm tính.

Theo ông Huy, việc bỏ độc quyền vàng miếng không chỉ nhằm điều chỉnh giá ngắn hạn, mà là một bước đi nhằm tạo ra thị trường cân bằng, an toàn và bền vững hơn, qua đó nâng cao vị thế và niềm tin đối với nền tài chính quốc gia trong dài hạn.

Trên thị trường, giá vàng miếng SJC chiều ngày 26/08/2025 vẫn giữ mức cao kỷ lục ở vùng giá 125.7 - 127.7 triệu đồng/lượng ở chiều mua - bán. Trong khi đó, giá vàng nhẫn được niêm yết ở mức 119.6 - 122.1 triệu đồng/lượng ở chiều mua bán.

Cát Lam