8 vấn đề cần lưu ý trên thị trường chứng khoán nửa đầu năm 2023

CTCP Chứng khoán SSI (HM:SSI) vừa ra báo cáo với chủ đề "Triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2023: Chọn lọc cơ hội" với hàng loạt điểm nhấn. SSI cho biết, 2023 sẽ là năm then chốt để thử thách nền tảng sức mạnh của kinh tế Việt Nam với mức tăng trưởng GDP có thể đạt được ở mức 6,2%, đây là con số đáng khích lệ trong bối cảnh xu hướng kinh tế thế giới giảm tốc đáng kể.

Dấu hỏi thị trường trái phiếu

Cụ thể, Chính phủ đã mở rộng chính sách tài khóa và khu vực kinh tế tư nhân đang thu hút FDI; chính sách tiền tệ có thể duy trì thận trọng và không còn tích cực như năm 2022. Cùng với đó, nhu cầu toàn cầu chậm lại vẫn là rủi ro lớn trong ngắn hạn đặc biệt và đáng quan tâm hơn là rủi ro thanh khoản cũng như các vấn đề liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Nửa đầu tháng 12/2022, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam về việc lấy ý kiến sửa đổi Nghị định số 65 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với 3 kiến nghị chính:

- Giãn thời gian thực hiện trong vòng 1 năm đối với quy định về xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoản chuyên nghiệp tại Nghị định số 65;

- Giãn thời gian thực hiện trong vòng 01 năm đối với quy định yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc và quy định giảm thời gian phân phối trái phiểu tại Nghị định số 65;

- Cho phép các trái phiếu đã phát hành trước đây được kéo dài kỳ hạn của trái phiếu.

Nếu các đề xuất này được thông qua, nhiều doanh nghiệp địa ốc trên thị trường sẽ có hy vọng được "cứu".

Dự kiến Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ trong đầu tuần tới.

Rủi do lãi suất, đồng VND (HM:VND) hạ nhiệt, rủi do thanh khoản vẫn còn

Với thị tường chứng khoán, từ mức đỉnh gần 1.530 điểm hồi đầu năm 2022, kể từ tháng 4 cùng năm, VN-Index bắt đầu xu hướng giảm và tiếp tục lao dốc về mức thấp 952,1 điểm vào ngày 22/11 (thực tế, chỉ số đã tạo đáy tại mức 874 điểm hồi giữa tháng 11/2022). HNX-Index và UPCoM-Index cũng giảm lần lượt 58,9% và 39,3% kể từ đầu năm.

Sau những biến cố trong năm 2022 như xung đột vũ trang Nga - Ukraine, bắt nhiều lãnh đạo doanh nghiệp do sai phạm trên thị trường cổ phiếu - trái phiếu hay siết tín dụng - tăng lãi suất,... thị trường chứng khoán Việt Nam bước sang năm 2023 với các yếu tố tích cực và tiêu cực đan xen.

Một điểm cộng quan trọng khác cho năm 2023 là đồng VND có thể sẽ ổn định trở lại.

Ở chiều ngược lại, rủi ro về thanh khoản được nhận định vẫn sẽ tồn tại xuyên suốt năm 2023 do áp lực lớn đến từ lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả. Lãi suất có thể sẽ đạt đỉnh nhưng sẽ quay đầu với tốc độ khá chậm do đó thị trường bất động sản vẫn sẽ đối mặt với khó khăn kéo dài.

Kỳ vọng được đẩy lên cao khi Chính phủ đang có những động thái thực tế hơn nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường vốn (cụ thể là chuyển biến tích cực từ quá trình sửa đổi Nghị định 65) song đây cũng không phải là câu chuyện một sớm một chiều có thể giải quyết được.

VN-Index - đóng cửa năm 2022 đâu đó trong vùng 1.150 - 1.200 điểm

Với kịch bản cơ sở, Chứng khoán SSI kỳ vọng chỉ số VN-Index sẽ tăng 15% cho đến thời điểm cuối năm 2023 - cao hơn so với ước tính tăng trưởng lợi nhuận là 13,8% trong cùng thời điểm (vùng điểm mục tiêu của VN-Index là 1.160 vào cuối năm).

Mặc dù vậy, sẽ có những giai đoạn trong năm chỉ số có thể ghi nhận vùng điểm cao hơn so với ngưỡng mục tiêu kể trên.

Với những động thái chủ động và quyết liệt của Chính phủ để đối phó với các thách thức vĩ mô, SSI kỳ vọng thị trường chứng khoán năm 2023 sẽ khả quan hơn nếu so sánh với năm 2022. Dù vậy, vẫn còn quá sớm để trở nên quá lạc quan về khả năng bứt phá mạnh của VN-Index.

Theo đó, các giả định liên quan đến thị trường được dự phóng bao gồm:

- Về thị trường thị trường trái phiếu, rủi ro vỡ nợ vẫn tồn tại - đặc biệt đối với các tổ chức phát hành có quy mô nhỏ;

- Các tổ chức phát hành lớn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể vẫn đứng vững trước rủi ro vỡ nợ nhưng vẫn cần được theo dõi chặt chẽ;

- Quá trình thanh lọc thị trường/xử lý các sai phạm vẫn tiếp diễn nhưng sẽ không ảnh hưởng quá mạnh mẽ đến thị trường như trong năm 2022.

Khối ngoại gánh thị trường chứng khoán khi thanh khoản thị trường lao dốc?

Chứng khoán VN-Index đánh giá, thị trường sẽ biến động mạnh theo cả 2 chiều do thanh khoản dự kiến duy trì ở mức thấp (với giả định giá trị giao dich bình quân của thị trường sẽ giảm 25% trong năm 2023). Với thanh khoản ở mức thấp, khi có dòng tiền lớn xuất hiện như dòng tiền từ khối ngoại, thị trường có thể đảo chiều nhanh chóng.

Các đợt hồi phục ngắn hạn của thị trường có thể sẽ dựa trên kỳ vọng về khả năng “hạ cánh mềm” của các nền kinh tế trên thế giới cũng như các rủi ro vĩ mô trong nước hạ nhiệt trong khi định giá thị trường trở nên hấp dẫn hơn cho tầm nhìn dài hạn.

Do đó, Chứng khoán SSI cho rằng sẽ có những cơ hội tốt để MUA cho mục tiêu dài hạn trong những thời điểm thị trường chịu tác động tiêu cực từ các biến số rủi ro.

Chủ đề chứng khoán năm 2023: Đầu tư công - Trung Quốc tái mở cửa - vốn ngoại

Cùng với dự phóng điểm số của VN-Index, Chứng khoán SSI cũng cho rằng thị trường chứng khoán năm 2023 sẽ có 3 chủ đề nổi bật bao gồm: Đầu tư công; Trung Quốc mở cửa trở lại hoàn toàn; dòng vốn từ nhà đầu tư nước ngoài.

Cụ thể hơn, SSI nhấn mạnh câu chuyện đẩy mạnh đầu tư công vẫn luôn là chất xúc tác cho thị trường trong vài năm nay song mức độ giải ngân thực tế là khá chậm so với kế hoạch. Vẫn còn khoảng 15 tỷ USD cho giai đoạn 2022 - 2023 vẫn chưa được giải ngân.

Theo đó, Bộ Tài chính đã công bố kế hoạch ngân sách cho đầu tư phát triển năm 2023 ở mức 726 triệu tỷ đồng (khoảng 30,5 tỷ USD - cao hơn mức kế hoạch đã sửa đổi cho năm 2022 là 27,2 tỷ USD).

Câu chuyện thứ hai là kỳ vọng Trung Quốc sẽ mở cửa hoàn toàn trở lại. Khách du lịch Trung Quốc chiếm 32% lưu lượng khách hàng không quốc tế đến Việt Nam trong năm 2019 trong khi Trung Quốc là điểm đến du lịch lớn nhất của người dân Việt Nam.

Các yếu tố cần theo dõi trong nửa đầu năm 2023

- Lạm phát cao (dự kiến đạt đỉnh vào quý 1/2023) tác động tiêu cực đến tiêu dùng;

- Lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn thanh toán (một số lượng trái phiếu đáo hạn được dời quý 4/2022 sang quý 1/2023); các vụ việc sai phạm liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp đang chờ xử lý.

Theo ước tính, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm 2023 ước tính 250.000 tỷ đồng - đáng kể so với thời điểm quý 3/2022 do việc chủ động mua lại trước hạn trong đó giá trị mua lại ngành ngân hàng và bất động sản trong quý 4 lần lượt đạt 35.000 tỷ và 24.000 tỷ đồng;

- Giả định Nghị định 65 sửa đổi về trái phiếu sẽ được thông qua trong quý 1/2023;

- Vinfast IPO;

- Lợi nhuận doanh nghiệp kém khả quan, một số ngành ghi nhận mức đáy về tăng trưởng lợi nhuận;

- Thị trường bất động sản trầm lắng;

- Trung Quốc mở cửa trở lại, nhiều khả năng sẽ tác động đến ngành du lịch Việt Nam từ cuối quý 2/2023 (kỳ nghỉ hè);