Vietstock - OPEC và IEA bất đồng về năm 2018 vì dầu đá phiến Mỹ
Hai dự báo quan trọng nhất về thị trường dầu năm 2018 đang cho thấy hai tầm nhìn trái ngược nhau: Một bên cho rằng tình trạng dư cung toàn cầu rồi sẽ bị xóa bỏ; bên còn lại cho rằng mục tiêu loại bỏ tình trạng dư cung khó mà đạt được.
Theo ước tính của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), các đợt cắt giảm sản lượng của Tổ chức và cả đồng minh rồi sẽ xóa bỏ tình trạng dư cung trên toàn cầu – vốn đã ám ảnh giá dầu trong hơn 3 năm qua. Tuy nhiên, theo quan điểm của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), tình trạng dư cung sẽ khó mà thay đổi.
“Cả hai không thể cùng đúng được”, Ole Sloth Hansen, Trưởng Bộ phận Chiến lược hàng hóa tại Saxo Bank A/S ở Copenhagen, cho hay. “Cho dù tình trạng dư cung có dao động theo chiều hướng nào thì cũng sẽ tác động đáng kể đến thị trường dầu”.
OPEC và Nga đã loại bỏ gần 2/3 tình trạng dư cung toàn cầu trong năm nay, khi quốc gia từng là đối thủ trực tiếp của OPEC – Nga – chung tay cắt giảm sản lượng để bù đắp cho tác động tiêu cực từ sự bùng nổ dầu đá phiến ở Mỹ. Mâu thuẫn chính trong các dự báo về thị trường dầu vào năm 2018 là liệu các liên minh giữa các nhà sản xuất dầu có thể loại bỏ triệt để tình trạng dư cung dầu mà không khiến sản lượng dầu đá phiến ở Mỹ gia tăng.
Vào cuối năm 2016, OPEC và Nga đã đặt những sự ganh đua và hiềm khích sang một bên để cùng nhau chấm dứt tình trạng sụt giảm nhanh chóng của giá dầu trên toàn cầu – một điều đã gây hoang mang tới các nền kinh tế phụ thuộc vào doanh thu dầu mỏ. Đi ngược với thái độ hoài nghi, họ đã cắt giảm sản lượng như đã cam kết, và tiến hành gia hạn thỏa thuận cho tới cuối năm 2018. Trong tuần này, giá dầu Brent có lúc tăng lên đỉnh 2 năm và vượt ngưỡng 65 USD/thùng, nhưng rồi sau đó giảm xuống 63.37 USD/thùng.
Cả IEA và OPEC đều nhất trí rằng các đợt cắt giảm sản lượng đang tỏ ra hiệu quả. Tình trạng dư cung ở các quốc gia phát triển – thước đo đánh giá thành công của OPEC – giảm xuống 111 triệu thùng trong tháng 10/2017, từ mức 291 triệu hồi tháng 11/2017, dựa trên dữ liệu từ IEA.
Năm mới có còn vui vẻ?
Khác biệt giữa họ là dự báo những gì sẽ xảy ra trong năm tới. OPEC dự báo thị trường dầu sẽ tái cân bằng vào cuối năm sau, khi dự trữ dầu giảm 130 triệu thùng trong năm 2018. Ngược lại, IEA nhận thấy dự trữ dầu sẽ không thay đổi nhiều khi tăng trưởng nguồn cung mới vượt qua cả tăng trưởng nhu cầu. IEA lên tiếng cảnh báo OPEC trong ngày thứ Năm rằng 2018 là năm không mấy vui vẻ đối với Tổ chức này.
Mặc dù cả IEA và OPEC đều dự báo tăng trưởng nhu cầu bình quân đối với dầu thô từ OPEC sẽ là 32.3 triệu thùng/ngày trong 6 tháng đầu năm 2018, nhưng dự báo về 6 tháng sau lại có sự khác biệt đáng kể. OPEC kỳ vọng sẽ cần bơm khoảng 34 triệu thùng/dầu trong 6 tháng cuối năm 2018, trong khi IEA nhận thấy nhu cầu chỉ ở mức 32.7 triệu thùng/ngày.
Olivier Jakob, Giám đốc quản lý tại công ty tư vấn Petromatrix GmbH, cho hay: “Họ sống trong cùng một thế giới trong nửa đầu năm 2018, nhưng lại tách biệt ra hai thế giới khác nhau trong 6 tháng cuối năm 2018. OPEC tin vào tăng trưởng nhu cầu dầu mạnh mẽ; còn IEA tin vào tăng trưởng nguồn cung của những nhà sản xuất bên ngoài OPEC”.
Quan điểm khác biệt
Trong khi OPEC kỳ vọng nguồn cung dầu từ đối thủ sẽ tăng thêm 1 triệu thùng/ngày vào năm tới, thì IEA dự báo nguồn cung từ các nhà sản xuất ngoài OPEC sẽ tăng thêm 1.6 triệu thùng/ngày. Sự khác biệt một phần là do quan điểm mâu thuẫn của họ về nguồn cung dầu tại Mỹ. OPEC nâng ước tính sản lượng dầu Mỹ trong tuần này, và nhận thấy họ sẽ gia tăng sản lượng thêm 720,000 thùng/ngày trong năm 2018. Trong khi đó, IEA dự báo sản lượng Mỹ tăng thêm 20%.
“Sự không chắc chắn xoay quanh sản lượng dầu đá phiến ở Mỹ trong năm tới đã dẫn tới các quan điểm rất khác biệt về bức tranh cơ bản trong năm 2018”, Tamas Varga, Chuyên gia phân tích tại PVM Oil Associates ở Luân Đôn, cho hay.
Khi các quan chức OPEC mời hàng loạt chuyên gia để tham vấn về triển vọng dầu đá phiến Mỹ trước cuộc họp ngày 30/11/2017, các chuyên gia này cũng đưa ra các quan điểm khác nhau, dựa trên nguồn thông tin thân cận. Một trong số những chuyên gia này là Andy Hall, Chuyên viên giao dịch dầu đầy kinh nghiệm, cho rằng sự không chắc chắn về dầu đá phiến là một lý do để tạm thời đóng cửa quỹ đầu cơ hàng đầu của ông trong mùa hè này.
Các giới hạn về dầu đá phiến
Phát biểu tại cuộc họp OPEC ở Vienna, Bộ trưởng Năng lượng Ả-rập Xê-út, Al-Falih, lên tiếng phản đối triển vọng năm 2018 của IEA và xem triển vọng này là bi quan quá mức.
Đây là các dấu hiệu cho thấy sự bùng nổ dầu đá phiến ở Mỹ đang giảm tốc. Các nhà khai thác dầu có lẽ đã chạm tới mức giới hạn về việc giảm bớt chi phí và gia tăng năng suất.
Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích từ Citigroup cho tới Goldman Sachs Group và Commerzbank AG lên tiếng cảnh báo rằng OPEC tiếp tục đánh giá thấp tầm quan trọng của cuộc cách mạng dầu đá phiến.
Các nhà sản xuất dầu Mỹ đang gấp rút chốt doanh thu khi giá dầu Mỹ gần chạm mức 60 USD/thùng, qua đó cho phép họ tài trợ cho làn sóng khai thác mới, dữ liệu từ Bloomberg New Energy Finance cho thấy.
“Chỉ riêng Mỹ thôi cũng có thể gần đạt mức tăng trưởng nguồn cung mà OPEC đã dự báo cho nguồn cung toàn cầu trong năm 2018. Vì thế, chẳng nghi ngờ gì nữa, dự báo của IEA tỏ ra thuyết phục hơn”, Carsten Fritsch, Chuyên gia phân tích tại Commerzbank ở Frankfurt, cho hay.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
